De steur is een trekvis met de status van ‘kritisch bedreigde soort’, dus zeldzamer wordt het niet. De vis staat symbool voor vele trekvissen zoals zalm, zeeforel en paling die voor hun leven en voortplanting zowel de zee als de rivieren nodig hebben. Steuren worden bovenstrooms op de rivier geboren. De jonge vis zwemt vervolgens de rivier af en verblijft langere tijd in de zoet-zout overgang, om vervolgens volwassen te worden op zee. Paairijpe steuren trekken in de zomermaanden de rivier weer op om voor nageslacht te zorgen.
Laatste jaren meer meldingen
De laatste jaren zijn er vooral steurmeldingen uit de kustgebieden van de Nederlandse delta, doordat er in Europa hard wordt gewerkt aan de terugkeer van deze oervis. Zo is er in Frankrijk bij de Gironde-rivier een kweekprogramma met de laatste populatie wilde steuren en is er een officieel herintroductieprogramma voor de Duitse Elbe. In Nederland wordt ook gewerkt aan een officiële herintroductie, maar zijn tot nu toe nog maar een tweetal experimentele uitzettingen van kleine aantallen steuren in de Rijn gedaan.
De steuren die in Nederland in 2012 en 2015 zijn uitgezet, zijn heel gemakkelijk te herkennen aan een staaldraadje dat door de rugvin is gehaald. Daaromheen zit een plastic buisje en een geprinte code (wire on tag). Naast deze merkjes zijn de vissen voorzien van een inwendige zender van het Nedap-systeem van Rijkswaterstaat. Met deze gezenderde jonge steuren worden eventuele knelpunten in de rivier en aanvullende maatregelen in kaart gebracht.
Op de kaart
Op steuren.ark.eu zijn steurenmeldingen in Nederland in kaart gebracht. De online kaart toont zowel historische als recente waarnemingen. De kaart geeft niet alleen inzicht in de verschillende locaties waar steuren allemaal zijn aangetroffen, maar laat ook zien hoe belangrijk het voor deze unieke trekvissen is dat rivier, estuarium en zee als één samenhangend geheel functioneren.
Steur gezien?
Af en toe wordt een steur gevangen door vissers. Omdat de zender op zee niet werkt, zijn vangstmeldingen door beroeps- en sportvissers erg belangrijk voor het onderzoek zodra de steuren de zee bereiken. Alle steurmeldingen zijn welkom, of ze nu een zender dragen of niet. Omdat de vissoort wettelijk beschermd is, moet sowieso elke gevangen steur (gemerkt of ongemerkt) onmiddellijk vrijgelaten worden. Meet, als dit snel en eenvoudig te doen is, ook de lengte en het gewicht. Als de steur een merk draagt, noteer dan het nummer. Laat de vis levend en onbeschadigd vrij. Steuren zijn robuuste dieren met stevige beenplaten, dus de kans dat zij dit avontuur overleven is groot. Vangstmeldingen kunnen gemaild worden naar steurwwf@gmail.com (liefst met datum, coördinaten van de vangstlocatie en indien mogelijk foto’s). Bellen kan ook op telefoonnummer 06-22257387. Vangstmeldingen krijgen - met toestemming van de melder - ook een plekje op de kaart.
Om Europese steuren goed te kunnen onderscheiden van andere (exotische) steuren, is het belangrijk om goede foto’s van meerdere kanten en posities te krijgen:
- Vis in zijn geheel, van beide kanten en van boven en onderen
Om het aantal beenplaten te kunnen tellen - Staart, boven- en onderkant (van rugvin tot begin staartvin)
Om Europese (Atlantische) steur en (Noord-) Atlantische steur te onderscheiden - Kop, van boven en onderen (neus tot onderkant bek)
Om de exacte positie en vorm van de baarddraden te bepalen - Rugvin, van beide kanten
Om de exacte vorm van de vin te kunnen determineren en eventueel de ‘tag’ te kunnen lezen
Steurenmeldingen welkom
Als steurenmelder kom je in aanmerking voor 100 euro beloning en een steurenvlag, als dank voor het doen van een volledige (vangst)melding inclusief foto’s en het terugzetten van de vis. Voor alle geïnteresseerden is bovendien ook een gratis steurensticker beschikbaar, met daarop een handig stappenplan met enkele simpele stappen die direct laten zien wat je moet doen als je een steur vangt. Zo’n gratis steurensticker ontvangen? Stuur dan een (voldoende gefrankeerde) retourenveloppe (minimaal A5-formaat) met daarop jouw eigen adres naar het onderstaande adres.
ARK Natuurontwikkeling
T.a.v. STEURENSTICKER
Molenveldlaan 43
6523 RJ Nijmegen
Kijk voor meer informatie op steureninnederland.nl en download de gratis zoekkaart 'Steuren en hun jongen'.
Tekst: ARK Natuurontwikkeling, WWF-Nederland en Sportvisserij Nederland
Foto's: Karsten Reiniers, ARK Natuurontwikkeling
Zoekkaart: Jeroen Helmer, Ark Natuurontwikkeling