Kwartiertelling vlinders levert erg veel informatie, ook in het buitenland

Waarnemingen van vlinders die u doorgeeft via Waarneming.nl of Telmee.nl zijn belangrijk voor de goede bescherming van vlinders. Als niet bekend is dat een soort ergens voorkomt, is er in inrichting en beheer natuurlijk ook geen rekening mee te houden. Daarom is het zo fijn dat heel veel mensen al hun waarnemingen doorgeven. Die losse meldingen geven dus wel veel informatie over waar bepaalde soorten voorkomen, maar zijn niet erg geschikt om voor- en achteruitgang vast te stellen. Daarvoor moet je op een gestandaardiseerde manier jaar in jaar uit tellen. In het meetnet vlinders gebeurt dat. Op zo’n duizend plekken in het land worden vaste routes op een vaste manier en onder vaste omstandigheden wekelijks geteld. Met die gegevens kunnen we dus uitstekend de vinger aan de pols houden en kunnen we trends berekenen die aangeven hoe het met die soorten gaat. Een nadeel van deze methode is dat het wel arbeidsintensief is en niet iedereen zich wil committeren aan zo’n vaste route en telfrequentie.

Kwartiertellingen

Voor die mensen, maar ook voor alle andere natuurliefhebbers is er een relatief nieuwe methode, de kwartiertelling. De naam zegt het al, deze telling duurt vijftien minuten. De plek waar je die telling doet kan steeds anders zijn, maar ook steeds hetzelfde en je kunt één kwartiertelling doen of tien achter elkaar. Belangrijk van de kwartiertelling is dat exact bekend is waar er dat kwartier is gekeken en dat alle vlinders die er rondvlogen ook zijn genoteerd. Je loopt een route, doorkruist een graslandje of onderzoekt vijftien minuten lang een mooie bosrand en geeft alle vlinders die je ziet door. Niet alleen die koninginnenpage, de keizersmantel en die weerschijnvlinder, maar ook dat klein geaderd witje en die twee dagpauwogen. Het is een complete lijst en we gaan ervan uit dat soorten die niet zijn genoteerd er ook niet zijn gezien. Als we heel veel van die kwartiertellingen hebben, kunnen daar hele waardevolle analyses mee worden gedaan en kunnen we, met die gegevens, de vlinders nog beter beschermen.

Ook in het buitenland

Het bijhouden van de route die je loopt tijdens de kwartiertelling is belangrijk en daarom is het goed om met een app te werken die de route via GPS voor je bijhoudt en waarop je ook de waargenomen vlinders kunt invoeren. Dit kan via de optie transectmonitoring in ObsMapp, maar er is nu ook ButterflyCount, een app die gratis is te downloaden en waarmee u kwartiertellingen kunt doen bij u in de buurt, tijdens uw zwerftochten elders in het land, maar ook als u in het buitenland bent. En daar zijn uw waarnemingen nog waardevoller dan hier in Nederland, omdat we van veel landen in Europa veel minder kennis hebben van de vlinders en hun voorkomen. Wilt u meedoen? Download dan ButterflyCount op uw tablet of mobiel en ga kwartiertellingen doen in het parkje achter uw huis, in het bosje verderop, op de landbouwweg waar u dagelijks de hond uitlaat en bij de camping in Frankrijk waar u hopelijk weer heerlijk kunt kamperen binnenkort. Alle gegevens zullen worden opgeslagen (de Nederlandse gegevens komen in de Nationale Databank Flora en Fauna) en worden gebruikt voor de bescherming van die vlinders.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting