Bremvlinder extra bedreigd door bosaanplant

De bremvlinder is een sterk bedreigde vlindersoort, die nog maar sporadisch voorkomt in Europa. De dieporanje kleur valt erg op als je erin slaagt om er een te ontdekken. Het zijn zeer sterke en snelle vliegers. Ze stoppen meestal maar voor zeer korte periodes om eitjes af te zetten of bloemen te bezoeken. De vrouwtjes zetten eitjes af op bremsoorten (Chamaecytisus).

Er zijn nog veel zaken over de bremvlinder onbekend. Onderzoek is nodig met vragen als: hoe lang leven individuele vlinders? Hoe ver vliegen ze? Hoe vinden ze een partner? Hoe leggen de vrouwtjes eieren? Hoe ontwikkelen de larven zich? We weten wel dat de leefgebieden van de bremvlinder sterk zijn verbonden met traditioneel landgebruik op landschapsschaal. De vlinder is voor zijn voortplanting afhankelijk van weinig bemest, traditioneel gebruikt grasland. Deze graslanden kunnen worden gemaaid of begraasd, dat maakt niet uit, maar het is vooral belangrijk dat dit gefaseerd gebeurt, zodat eieren en rupsen kunnen overleven. Het helemaal stoppen met maaien of begrazen is zeker geen oplossing, want dan verandert het grasland binnen een paar jaar naar struweel en uiteindelijk bos. De vlinder en zijn waardplant zijn afhankelijk van gebieden die open worden gehouden. Een nieuwe bedreiging vormt het grootschalig aanplanten van coniferen.

In grote delen van Transsylvanië, het Noordelijk deel van Roemenië, vindt nog traditioneel landgebruik plaats. De regio staat bekend om zijn hoge natuurlijke en culturele diversiteit. In dit landschap vinden we nog een mozaïek van graslanden, bossen en velden, die op verschillende manieren worden gebruikt en zo bijdragen aan een kleinschalig, gevarieerd landschap met grote (landschaps)diversiteit. Dat is waar de bremvlinder nog op een paar vliegplaatsen te vinden is. Er zijn echter hier ook al graslanden waar de bremvlinder voorkwam, ingeplant met coniferen (zie leadfoto). Zolang deze boompjes nog klein zijn, kunnen de vlinders misschien nog overleven, maar zodra er teveel schaduw komt, verdwijnen de waardplant en de vlinder. Het is nog niet te laat, want de soort komt er nog steeds voor in een drietal Natura 2000-gebieden. Duitse onderzoekers van de Leuphana Universiteit in Lüneburg werken in een project samen met Roemeense experts op het gebied van landbouw en natuurbehoud en werken ook nauw samen met lokale gemeenschappen om passende natuurbeschermingsmaatregelen te ontwikkelen die ook aansluiten bij de behoeften van landgebruikers. Een mooi, kleinschalig gebruikt, biodivers gebied is aantrekkelijk voor bezoekers van buiten en als het ecotoerisme wordt gestimuleerd kunnen de welvaart en het welzijn van de bewoners en het voortbestaan van de bremvlinder worden gegarandeerd.

Meer informatie

• Brochure (Engelstalig) over het project in Transsylvanië (pdf; 27,0 MB)

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Chris van Swaay