Bescherming van de rode katvis- en koningstrekkervispopulaties van de Sababank
Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), Saba Bank Management Unit, Wageningen Marine ResearchElk jaar trekken veel vissoorten naar specifieke gebieden om te paaien. Deze gebieden staan bekend als 'spawning aggregation' (SPAG-plekken). Dergelijke plekken zijn vaak kwetsbaar voor overbevissing, aangezien paaigebeurtenissen elk jaar op voorspelbare tijden en locaties plaatsvinden. In het Caribisch gebied zijn er meer dan honderd bekende SPAG-plekken, waarvan de meeste onbeschermd en overbevist zijn. Van de meeste van deze plekken is weinig bekend en wetenschappers moeten vertrouwen op de kennis van lokale vissers.
Een van deze plekken bevindt zich binnen de Moonfish Bank van de Sababank. Dit gebied is een bekend paaigebied voor de rode katvis (Epinephelus guttatus) en de koningstrekkervis (Balistes vetula). In een poging om deze soorten te beschermen, vaardigde de regering van Saba in 2013 een vijfjarig moratorium uit op de visserij binnen Moonfish Bank tussen de maanden december en februari. Deze sluiting was gebaseerd op de kennis van lokale vissers en op onderzoek van Nemeth et al., over wanneer rode katvissen binnen dit gebied samenkomen.
Rode katvis en koningstrekkervis
Hoewel vissers niet vaak op een van deze vissen vissen, vertegenwoordigen ze wel twee van de drie meest gevangen bijvangstsoorten in zowel roodbaars- als kreeftvallen. Rode katvissen zijn rifvissen waarvan bekend is dat ze langs voorspelbare migratieroutes reizen en daarom een groot aantal verschillende gebieden kunnen beïnvloeden. Binnen de westelijke Atlantische Oceaan wijzen recente studies allemaal op een algehele afname van de rodekatvispopulaties, wat heeft geleid tot een toename van de visserijvoorschriften voor deze soort rond Bermuda, het Amerikaanse Caribisch gebied en Mexico en een volledig verbod in de Amerikaanse wateren.
De koningstrekkervis is ook een rifvis die overal in de Atlantische Oceaan te vinden is, van Canada tot de zuidoostkust van Brazilië. Deze soort vertoont een vrij unieke paringsstrategie, waarbij het mannetje een broedgebied bepaalt en verdedigt en wacht tot een vrouwtje nadert. Ook deze soort is de laatste decennia flink afgenomen in veel gebieden, zoals op de riffen van Curaçao en Bonaire.
Studie
Wageningen Marine Research, gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, heeft samen met de SMBU een studie uitgevoerd om een voorlopige evaluatie te kunnen geven van de effectiviteit van deze seizoensafsluitingen. De belangrijkste gegevensbronnen waren vangstregistraties en lengtemetingen van vis die door vissers naar de haven werd teruggebracht. Tussen de jaren 2012 en 2018 zochten onderzoekers naar jaarlijkse verschillen in het aantal teruggebrachte vissen na elke vistrip ('Landings Per Trip' of LPT) en het aantal vissen dat als bijvangst werd gevangen in zowel ondiepe kreeftenvallen als diepere roodbaarsvallen.
Resultaten
Uiteindelijk waren er geen aanwijzingen dat de totale LPT of de gemiddelde grootte van de gevangen vis in een van de twee vallen in de loop van het onderzoek verbeterde. In feite lieten de resultaten zelfs een kleine maar significante afname zien in de grootte van de rode katvissen gevangen als bijvangst in de kreeftenvallen. Men dacht dat door het aantal gevangen vissen te beperken, de gemiddelde grootte zou moeten toenemen naarmate meer vissen volwassen kunnen worden. Bij vissen neemt de vruchtbaarheid exponentieel toe met de grootte, dus deze afname van de gemiddelde grootte van vissen kan een grote impact hebben op toekomstige vispopulaties.
Uit de resultaten bleek dus geen verwachte verbetering in de rodekatvispopulatie. Het onderzoek bracht echter enkele vragen aan het licht met betrekking tot de huidige visserijregelgeving. Het is goed mogelijk dat het beschermde gebied niet groot genoeg was om de Moonfish Bank SPAG volledig te beschermen. Het kan ook zijn dat er extra SPAG's op de bank zijn die ook bescherming behoeven. Er zal aanvullend onderzoek moeten worden uitgevoerd om de lokale vispaaigebieden beter te karakteriseren en ze in de toekomst beter te beschermen.
Een belangrijk probleem dat naar voren kwam, was het gebrek aan goede gegevens die de exacte timing en locatie van het paai- en aggregatieseizoen voor deze soorten op de Sababank documenteert. Hoewel lokale vissers in staat waren om historisch inzicht te verschaffen, zou het kwantificeren van deze gebeurtenissen door middel van wetenschappelijke enquêtes beleidsmakers kunnen helpen om effectievere beheerplannen op te stellen en ervoor te zorgen dat het gesloten seizoen wordt ingesteld voor dezelfde periode als waarin de paaiaggregatie plaatsvindt. Het is zeer waarschijnlijk dat er nog meer SPAG's rond Saba en de Sababank zijn die ook beschermd moeten worden, maar deze blijven niet gedocumenteerd. Een lokaal verhaal, uit februari 2015, doet denken aan een enkele vissersboot die terugkeerde naar de haven met 313 rode katvissen, gevangen in één dag met twaalf vallen en een handlijn. Het is waarschijnlijk dat deze visser een extra onbeschermde SPAG tegenkwam.
Belang van SPAG's
Er zijn verschillende voorbeelden van de voordelen van het beschermen van SPAG's in het Caribisch gebied. In 1987 voerde het eiland St. Thomas een seizoenssluiting van twaalf jaar uit om hun visserij op rode katvis te beschermen. Daarna werd een permanente visserijstop uitgevaardigd en na vijf jaar ontdekten ze dat de gemiddelde totale lengte van de mannelijke rode katvis met zeven centimeter toenam.
Er is geen twijfel dat een effectief en duurzaam visserijbeheerplan bescherming behoeft voor belangrijke SPAG's. Hoewel deze studie geen onmiddellijke verbetering van de vispopulatie of -grootte kon aantonen, wordt voortzetting van deze seizoenssluitingen sterk aanbevolen. In de toekomst is een intensievere en consistentere gegevensverzameling nodig om deze lokale vispopulaties beter te begrijpen. Misschien zou een bankbrede seizoenssluiting voor deze vissen een effectievere manier kunnen zijn om deze visserij te beschermen. Dit zou de lokale handhaving vereenvoudigen en zou een beperkt economisch effect hebben, aangezien deze vissen geen belangrijke doelsoort zijn voor lokale vissers. Andere beperkingen, zoals het vaststellen van jaarlijkse quota, groottebeperkingen of vistuigbeperkingen, zouden deze en andere commercieel belangrijke visserijen in het gebied verder kunnen beschermen.
Voor meer informatie, zie het rapport:
Tekst: Dolfi Debrot, Wageningen Marine Research, Ayumi Kuramae Izioka, Saba Bank Management Unit, DCNA
Foto's: Zsispeo, Flickr; Hans Leijnse