Dode bomen krijgen plek in Vinkeveense Plassen

In de Vinkeveense Plassen is jarenlang machinaal veen voor brandstof gewonnen: een dik pakket veen werd uitgestoken, tot wel vier meter diep. Hierdoor ontstonden eilandjes – legakkers genoemd – met heel steile oevers. Door de wind en de golfslag van bootjes brokkelen de oevers gemakkelijk af. De voor de hand liggende oplossing: een hardhouten lijst om het eiland heen.

Een natuurlijke manier van beschermen

Maar aan de particuliere legakkereigenaren Jaap Rosen Jacobsen en Joanne Kellermann is die oplossing niet besteed. Ze willen hun eilanden graag beschermen, maar dan wel op een natuurlijke manier. Met een oplossing die bijdraagt aan het landschap, die CO₂-neutraal is en waar planten en dieren van profiteren. Met die uitdaging benaderden ze ARK Natuurontwikkeling een jaar geleden.

ARK Natuurontwikkeling kwam met de volgende oplossing: omring de eilanden met dode bomen. Die bomen vangen de golven op en bieden beschutting aan water- en oeverplanten, die op hun beurt ook voor verdere demping van de golven en voor versteviging van de eilanden zorgen. Vissen vinden tussen de takken ruimte om hun eitjes af te zetten en voedsel te zoeken, zoetwatermossels en mosdiertjes vestigen zich op het hout en filteren het water schoon. Boven water nestelen zich watervogels zoals futen tussen de takken, en jagen ijsvogels op visjes. Vanuit de oever komen weer waterplanten terug, zoals hoornblad en galigaan, waar libellen en andere insecten op afkomen. En met een beetje geluk vormt dood plantmateriaal te zijner tijd misschien zelfs wel weer opnieuw veen.

Uitproberen en leren

Tijd om dit in de praktijk te testen. Vanaf november plaatsen we, met hulp van Bureau Schildwacht, rondom vijf eilanden hout. Dit hout is hard genoeg om lang mee te gaan en afkomstig van de eilanden zelf en van de omringende gebieden waar bomen gerooid worden. Om te weten wat de impact van de bomen is, monitoren we met het ecologisch adviesbureau Bureau Waardenburg wat er gebeurt. Studenten van natuur- en wateropleidingen gaan mee het gebied in om te leren van deze aanpak en om hun ideeën over het project met ons te delen.  

Zo hopen we te laten zien hoe je met natuurlijke, lokale oplossingen praktische problemen kan tackelen en daarbij tegelijkertijd de omgeving een beetje wilder en zelfredzamer kan maken. Eigenaren Jaap en Joanne zien ernaar uit. “We dragen de natuur in de Vinkeveense plassen een heel warm hart toe en zouden het dan ook fantastisch vinden als we de legakkers op deze manier kunnen beschermen en daarmee ook de natuur een handje op weg kunnen helpen.”

Meer informatie

• Ark.eu/vinkeveen

Tekst: Marije Schuurs, ARK Natuurontwikkeling
Foto: ARK Natuurontwikkeling
Tekening: Jeroen Helmer, ARK Natuurontwikkeling