Natuurlijk herstel van zee-egelpopulaties wordt ondersteund rond Saba en Sint Eustatius

Wetenschappers onderzoeken het larvale- en vestigingsstadium van diademapopulaties rond de eilanden Saba en Sint Eustatius. De eerste resultaten laten zien dat sommige locaties zeer geschikt zijn om het natuurlijk herstel te ondersteunen.

In 1983 stonden de Caribische koraalriffen op het punt drastisch te veranderen, zonder dat men het wist. Een nieuwe ziekte verspreidde zich vanaf de kust van Panama via waterstromingen door het hele Caribische gebied, waardoor de populaties van Caribische zee-egels werden gedood. Binnen een paar jaar was 98 procent van de zee-egelpopulaties (Diadema antillarum) volledig weggevaagd. Nu, 37 jaar later, is slechts 12 procent van deze populaties in het Caribisch gebied hersteld. Waarom zijn deze populaties zo traag hersteld? Kunnen wetenschappers iets doen om dit herstel te bevorderen?

RAAK PRO Diadema-project

Het RAAK PRO Diadema-project hoopt deze vragen te beantwoorden en innovatieve oplossingen te bieden om de zee-egelpopulaties rond Saba en Sint Eustatius een boost te geven. Het project is een samenwerking tussen Hogeschool Van Hall Larenstein, STENAPA, Saba Conservation Foundation, Wageningen Marine Research, Wageningen University, Caribbean Netherlands Science Institute (CNSI), University of Applied Sciences HZ, ISER Caribe, Wortel Product Design en Golden Rock Dive Center. Het project wordt gedeeltelijk gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en loopt tot en met 2023. 

Belang van diadema-zee-egels

Diadema zijn belangrijke herbivoren op Caribische koraalriffen. Zonder hen kunnen macroalgen snel groeien, koralen verstikken en het vestigen van jonge koralen voorkomen. Wereldwijd staan ​​koralen al onder enorme druk als gevolg van veranderende omstandigheden, dus alles wat kan worden gedaan om hun algehele gezondheid te verbeteren, zal ongetwijfeld een significant verschil maken.

Het is nog steeds onduidelijk waarom diademapopulaties moeite hebben gehad om te herstellen, hoewel er aanwijzingen zijn dat dit waarschijnlijk te wijten is aan een combinatie van lage vestiging op geschikte plekken en hoge predatiedruk op jonge zee-egels. Diadema maken een larvale fase door, waarin ze ongeveer dertig dagen in het water drijven. Als kleine larven drijven ze in zeestromingen voordat ze zich uiteindelijk op het rif vestigen. Daar ondergaan ze een metamorfose en worden ze de zee-egels zoals wij ze herkennen. Het doel van het RAAK PRO Diadema-project is om interventies te ontwikkelen die de vestiging van larven en de overleving van jonge zee-egels maximaliseren.

Lab- en veldonderzoek 

In het VHL Marine Lab in Leeuwarden worden volwassen diadema's gestimuleerd om te paaien en worden bevruchte eitjes verzameld door de onderzoekers. Tijdens de eerste twee rondes van eierverzameling (van 6 en 27 mei) hebben onderzoekers respectievelijk 10.000 en 40.000 eieren verzameld. Onderzoekers blijven de verzamelmethoden verbeteren en op 16 juni werden maar liefst zes miljoen eieren verzameld.

De eieren van de eerste twee rondes zijn al gevestigd op de bodem en ondergaan een metamorfose, waarbij ze uitgroeien tot kleine zee-egels van ongeveer één millimeter groot. Diadema staat erom bekend moeilijk te kweken te zijn, dus dit is de eerste grote prestatie van het project. Aangezien volwassen diadema elke twee weken kunnen paaien, zullen de larven nu worden gebruikt om de biochemische aanwijzingen te identificeren die verantwoordelijk zijn voor vestiging en metamorfose.

Tijdens het deel van het project dat in het Caribisch gebied wordt uitgevoerd, worden gevestigde zee-egels verzameld en gemeten met behulp van 'vestigings-verzamelaars'. Dit zijn kleine platen van 10 x 10 centimeter die rond beide eilanden in de waterkolom hangen. Deze verzamelaars hebben al een significant verschil aangetoond in vestigingsdichtheden tussen locaties, waarbij de rekrutering varieerde van zeer hoog tot bijna niets. Daarnaast ontdekten onderzoekers dat de hoogste vestigingspercentages tussen de maanden mei en september lagen. Beide bevindingen zullen helpen te beslissen wanneer en waar ze 'ondersteunende natuurlijke herstel-activiteiten' willen gaan toepassen om de vestiging en overlevingskansen van diademalarven en jongen te helpen verbeteren.

Daarnaast worden veldonderzoeken uitgevoerd om de belangrijkste roofdieren te identificeren. Dit zal helpen bij het ontwerpen van schuilplaatsen die zullen worden gebouwd en ingezet om de jonge zee-egels op het rif te beschermen. Een combinatie van een 'vestigings-verzamelaar' en schuilplek voor jonge zee-egels zal resulteren in de 'Diadema-booster', die hopelijk een succesvoller herstel van deze egels rond Saba en Sint Eustatius bevordert. Als dit lukt, zal dit project een toename van de populaties van volwassen zee-egels mogelijk maken, samen met een algehele afname van macroalgen, wat leidt tot een betere koraalbedekking en gezondere riffen.

Na jaar één van het project concludeerden onderzoekers dat sommige riffen een zeer hoge natuurlijke bezettingsgraad hebben en daarom een ​​hoog potentieel hebben voor ondersteund natuurlijk herstel met behulp van de Diadema-booster. Op sommige riffen is natuurlijke vestiging echter laag of afwezig. Om diademapopulaties op deze riffen te herstellen, willen de projectpartners een nieuw project starten met de nadruk op andere methoden om diademapopulaties te herstellen, bijvoorbeeld de grootschalige productie en het uitplanten van jonge zee-egels. Geïnteresseerde organisaties worden aangemoedigd om contact op te nemen met de onderzoekers.

Internationale samenwerking

In juli deelden onderzoekers Alwin Hylkema en Tom Wijers van Van Hall Larenstein hun bevindingen tijdens een internationaal diadema-restauratieseminar, georganiseerd door Healthyreefs, om kennisdeling binnen de regio te stimuleren. Tijdens het seminar konden experts uit de hele Caraïben hun onderzoek laten zien en succesvolle methoden delen. De sleutel tot gezonde riffen is het behouden van een evenwicht tussen al zijn bewoners. Daarom is het herstel van belangrijke soorten, zoals de diadema, van cruciaal belang om dit evenwicht te herstellen.

Voor meer informatie over het RAAK PRO Diadema-project kunt u de website of Facebook volgen of contact opnemen met projectleider Alwin Hylkema.

Tekst: Alwin Hylkema, University of Applied Sciences Van Hall Larenstein & Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA)
Foto's: Tom Wijers