Enorme natuurbranden: welke vogels zaten er?
Sovon Vogelonderzoek Nederland
Wat de branden voor gevolgen zullen hebben voor de broedvogels moet uiteraard nog blijken. Maar dat de gebeurtenis ingrijpend zal zijn, zowel voor reeds gevestigde broedvogels als zomergasten die nog moeten komen, is duidelijk. Dit te kwantificeren is in theorie goed mogelijk, want de Meinweg wordt jaarlijks goed op schaarse broedvogels onderzocht, terwijl ook van de lastig te doorkruisen Deurnese Peel recente gegevens voorhanden zijn.
Zwartgeblakerde bomen met een groen topje
"De grond is zwartgeblakerd en de bomen hebben alleen nog wat groen in de toppen", zegt Boena van Noorden. Hij woont naast de Deurnese Peel en is al jaren betrokken bij de vogelmonitoring in de regio. Hij wil niet teveel speculeren over de effecten, maar denkt hardop na: "Het is nog relatief vroeg in het broedseizoen. Ik denk dat veel roodborsttapuiten al op het nest zaten. Die zullen wel vertrokken zijn. Voor reptielen als de gladde slang vrees ik het ergste. Hun hele habitat is afgebrand."
Ondoordringbare, woeste natuur
De dagenlange brand in de Deurnese Peel was voor de brandweer moeilijk onder controle te krijgen. Het ongeveer duizend ha omvattende natuurgebied is amper ontsloten door wegen en paden - waar vind je dat nog in Nederland? - en drassig. Volgens Van Noorden maakt dat het gebied juist zo bijzonder. "De andere peelgebieden zijn goed toegankelijk, maar hier was ondoordringbare, woeste natuur. Geen toerist die er een sigarettenpeuk achter kon laten." Volgens berichten zou driekwart van het gebied door de brand zijn aangetast. Daarmee is het mogelijk de grootste natuurbrand 'ooit' in Nederland.
Inventarisatie 2018
In 2018 is het hele gebied op broedvogels gekarteerd door mederwerkers van provincie Limburg en Sovon. De Deurnese Peel vormt met de aangrenzende Mariapeel min of meer één geheel, dat de Verheven Peel wordt genoemd. De kartering bracht 94 broedvogelsoorten in de Deurnese Peel aan het licht, waaronder twintig die op de Rode Lijst staan. Karakteristiek voor de open delen zijn onder meer nachtzwaluw (20 territoria), blauwborst (95), boompieper (167), geelgors (43) en sprinkhaanzanger (46). In verboste delen broeden appelvink (16), gekraagde roodstaart (74), kleine bonte specht (19), wielewaal (17) en vele andere soorten.
Welke broedvogels komen er voor?
Voor wie zich erin wil verdiepen: begin dit jaar verscheen het uitgebreide (166 pagina's) rapport over de broedvogelkartering in de Verheven Peel (Deurnese Peel én Mariapeel) waarin ook een vergelijking met eerdere tellingen wordt gemaakt. Het verslag is hier te lezen.
Tekst: Fred Hustings en Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto's: Photos by Luke; Jelle Naalden; Harry Oosterhout, Saxifraga
Met dank aan Boena van Noorden