Aantal populaties mediterrane draaigatjes meer dan verdubbeld in een jaar

In 2013 kon het mediterraan draaigatje voor het eerst worden bevestigd voor ons land. Het gaat om een sterk invasieve en overlastgevende soort. De groei in aantal bekende populaties ging toen snel. Een jaar geleden, maart 2019, waren er acht populaties bekend. Nu zijn dat er al achttien! Een ongekende groei die we bij geen van de andere invasieve mieren in Nederland eerder hebben gezien! Alle bekende populaties zijn in bebouwd gebied en op elke plek komen de mieren ook massaal in tuinen en binnenshuis voor, waar hun gebijt en gezoek naar voedsel niet worden gewaardeerd.

De aanvoerroute van de mieren is (waarschijnlijk grotendeels) via mediterrane planten die met aarde en al worden opgepot en naar ons land worden gebracht. Vanuit de populaties in ons land kan de soort zich verder verspreiden als bijvoorbeeld grond wordt verplaatst.

Spijkenisse

Opvallend is een ‘nieuwe’ melding van het mediterraan draaigatje uit Spijkenisse. In de periode 1987-1999 werd er uit deze plaats al overlast gemeld van een mier die toen fout is gedetermineerd, maar met de kennis van nu ook het mediterraan draaigatje is. De nieuwe melding komt uit precies dezelfde straat, hetgeen betekent dat het draaigatje hier al ruim 33 jaar een kolonie heeft en naar we nu weten ook al die tijd overlast heeft veroorzaakt.

Overlast en bestrijding

Naast Spijkenisse, wordt ook op alle andere locaties overlast gemeld. Dat is logisch, het draaigatje lijkt een heel gewoon zwart miertje, maar pas als overlast ontstaat, worden miertjes opgestuurd ter determinatie. Op alle locaties wordt dan ook bestreden, veelal door de aanwonenden zelf. Omdat het draaigatje enorme kolonies maakt en zich zeer snel reproduceert, hebben (als niet eerst nauwkeurig de grenzen van de populatie zijn opgezocht) alle vormen van tijdelijke of lokale bestrijding eigenlijk weinig zin. Het zal het probleem niet oplossen en is dus uiteindelijk weggegooid geld, onnodig schadelijk voor natuur, milieu en mens, en niet zelden wordt het probleem er juist mee vergroot omdat het de kolonie aan de randen laat uitbreiden.

Snelle actie

Het blijkt dat de draaigatjes soms kolonies kunnen opbouwen die honderden huishoudens beslaan en dat ze zomaar decennialang voor overlast kunnen zorgen. Bij een melding van mierenoverlast is het dus zeer aan te raden dat de betreffende gemeente de klachten serieus neemt en direct een betrouwbare determinatie laat uitvoeren door EIS of het KAD. Mocht het om het mediterraan draaigatje gaan dan is er geen moment te verliezen om het probleem aan te pakken, omdat na enkele jaren soms de situatie al vrijwel onbeheersbaar is, met alle gevolgen van dien voor de aanwonenden.

Tekst: Jinze Noordijk, EIS Kenniscentrum Insecten & Mike Brooks, Kennis- en Adviescentrum Dierplagen
Foto's: Theodoor Heijerman (leadfoto: mediterraan draaigatje); Jinze Noordijk