Tijdelijke Natuur werkt! 10 jaar, 50 terreinen & 3800 hectare verder

Tijdelijke Natuur is natuur die spontaan ontstaat als wordt afgezien van natuurwerend beheer. Bij Tijdelijke Natuur heeft de grondeigenaar vooraf juridische toestemming geregeld om deze natuur op een later tijdstip te mogen verwijderen. Tijdelijke Natuur is een prachtig voorbeeld waarbij samenwerking tussen overheden, natuurorganisaties en bedrijven winst oplevert voor iedereen. Ruim tien jaar geleden verschenen er in de media regelmatig berichten over bouwprojecten die still moesten worden gelegd vanwege streng beschermde soorten als zeggekorfslakken, zandhagedissen of rugstreeppadden. Het meest verontwaardigd was men als een streng beschermde soort zich vestigde op een plek waar de werkzaamheden al waren begonnen. Voor dit probleem werd een oplossing gevonden: Tijdelijke Natuur. Het duurde een paar jaar om Tijdelijke Natuur te vertalen van idee in beleid. Er moest worden gekeken of het concept juridisch mogelijk was in relatie tot Europese natuurbescherming. Ook werd ingeschat of het in alle gevallen positief zou zijn voor de natuur. Nadat alle zorgen waren weggenomen is er een Beleidslijn Tijdelijke Natuur opgesteld, en vervolgens gezocht naar een initiatiefnemer die als eerste een ontheffing zou willen aanvragen. Dat werd Port of Amsterdam. Inmiddels is er in de haven van Amsterdam veel ervaring opgedaan met het aanleggen en opruimen van Tijdelijke Natuur. De belangrijkste ecologische rapporten zijn hier te vinden.

In 2017 werd de Stichting Tijdelijke Natuur opgericht door LandschappenNL, De Vlinderstichting en Port of Amsterdam, met steun van een groot aantal partijen en met als doel de toepassing verder te vergroten. Hank Bartelink (voorzitter van de stichting en directeur van LandschappenNL): “Het is ongelooflijk motiverend om te zien hoe mensen die weinig hebben met natuur enthousiast worden en hun best doen een deel van de tijdelijke winst permanent vast te houden.” Nu, 10 jaar later, blijkt Tijdelijke Natuur een succes. Initiatiefnemers (ontwikkelaars, havenbedrijven, gemeenten, Rijkswaterstaat) gebruiken het. Provincies hebben het opgenomen in hun beleid. En een aantal studies toont aan dat verschillende dieren en planten baat hebben bij Tijdelijke Natuur. De resultaten zijn na te lezen in het rapport '10 jaar Tijdelijke Natuur. 50 terreinen en 3800 hectare verder' (pdf: 4,3 MB).

Tekst: Arnold van Krefeld, Stichting Tijdelijke Natuur
Foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting