Wetenschapsorganisaties roepen op tot radicale wijziging EU-landbouwsubsidie

De schrijvers stellen in hun brief vast dat de Common Agricultural Policy (CAP) enorme schade toebrengt aan de biodiversiteit, vooral op het boerenland. Het Europese beleid stuurt immers richting schaalvergroting in de landbouw zodat de kwantiteit kan worden gemaximaliseerd. Vaak leidt dat tot onherstelbare aanpassingen aan gebieden, die daarmee voor vogels, insecten of zoogdieren ongeschikt worden als leefgebied.

Klimaatverandering, en de daar onlosmakelijk aan verbonden biodiversiteitscrisis, zijn volgens de zes organisaties aanleiding om de landbouwsubsidie radicaal te hervormen. Kiest de EU ervoor op dezelfde voet verder te gaan, dan levert ze een belangrijke bijdrage aan de gevreesde uitstervingsgolf.

55 procent afname boerenlandvogels

De wetenschappers wijzen in hun brief nog maar eens op de cijfers: in de EU namen de boerenlandvogels tussen 1980 en 2015 met meer dan 55 procent af, in Duitse natuurreservaten nam het aantal insecten af met ruim driekwart. De aantallen van andere diersoorten, maar ook van planten en kruiden die ooit algemeen waren op het boerenland, laten vergelijkbare ontwikkelingen zien. De schaalvergroting laat veel te weinig ruimte over voor bloemrijke akkerranden of slootkanten. Daarbij is op veel plaatsen het grondwaterpeil verlaagd ten bate van de boeren.

"De wetenschappelijke bewijzen spreken voor zich", schrijven de wetenschappers. "De natuur gaat ten onder door de intensieve landbouw. Als de landbouwsubsidie niet grondig wordt herzien en er nog altijd geen plek is voor natuur op het boerenland, dan kent Europa straks in grote delen van het boerenland een stille lente."

Natuurinclusieve landbouw

De opstellers moedigen de EU aan voorop te lopen in het streven naar natuurinclusieve landbouw en stellen voor de CAP zo te hervormen dat deze enorme subsidiepot daar een belangrijke bijdrage aan levert. Uiteraard bieden de opstellers (The European Ornithologist Union, The European Mammal Foundation, Societas Europaea Herpetologica, Societas Europaea Lepidopterologica, Butterfly Conservation Europe en The European Bird Census Council) de beleidsmakers hun hulp daar bij aan.

De Europese pot voor landbouwsubsidie kent een omvang van 60 miljard euro. Grofweg 700 miljoen euro daarvan komt terecht bij Nederlandse boeren. Gemiddeld betaalt iedere inwoner van de EU jaarlijks 114 euro aan het CAP.  Dat bedrag was dit voorjaar inzet van een promotiecampagne rond de Europese verkiezingen waar ook Vogelbescherming aan deelnam. Er werden biljetten van 114 euro verspreid waarin werd opgeroepen tot een groener Europees landbouwbeleid.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Jouke Altenburg (leadfoto: grutto's in vlucht); Jankees Schwiebbe, BirdPhoto; Ruud van Beusekom; Chris Grobbe