Slapende vogels in een kale nestkast

Vogels trekken vanaf het najaar hun allerdikste bontjas aan omdat ze buiten slapen. Dat doen ze tijdens de rui: de zomerveren vallen uit en er komt een dik pak winterveren voor terug, vaak met extra dons eronder. De buitenste, vettige veren schermen nattigheid en kou af en de donsveren zorgen voor isolatie van dat kleine lijfje. Wat verder helpt is dat vogels geen warm bloed in hun poten hebben. Zo verliezen ze geen warmte door het contact met de koude boomtak, of waar ze dan ook op slapen.

Nestkasten als slaapplaats voor vogels

Ondanks dat dons is de nacht gevaarlijk guur voor vogels als het hard waait of vriest. Ze zoeken dan zoveel mogelijk beschutting: bij elkaar, in dichte struiken, onder daken, maar ook in holen of nestkasten. En daar komen wij in beeld. Heeft u geen nestkasten in de tuin hangen? Hang er dan nu een op, want vogels slapen en rusten daar graag als het kil is. Nog een pluspunt: ze wennen er vast aan, dus zo heeft u meer kans op een nestje in de lente.

Samen slapen is warmer

In uw tuin zijn het vaak de verschillende soorten mezen of mussen die overnachten in een nestkast. Maak oude nestkasten nu leeg, want vogels willen er buiten het broedseizoen geen takken of bladeren in hebben en slapen het liefst in een kale kast. Soms met meerdere vogels bij elkaar, want dat is extra lekker warm. Ook boomkruipers doen dat af en toe. Er is eens een nestkastje gemeld bij Vogelbescherming met wel tien slapende boomkruipers!

Nestkast schoonmaken in vier stappen

Als u al wel een nestkast in de tuin heeft, dan is nu de tijd om hem schoon te maken.

1. Haal de kast uit de boom of van de muur en open hem (vaak zit er een haakje, waarmee het dak of een zijde opent).
2. Schud het oude nestmateriaal eruit boven een oude krant of de biobak. Houd rekening met ongedierte dat vaak nog in het nest zit, zoals vlooien en (veer)luizen.
3. Spoel de nestkast om met heet (kokend) water. Een schoonmaakmiddel is niet nodig om deze parasieten te verwijderen.
4. Borstel met een harde borstel goed na om de restjes uit de hoekje te krijgen en hang de nestkast terug op zijn plaats.

Een schone nestkast is niet alleen gunstig voor de vogels die er slapen, maar ook voor de vogels die er in het voorjaar broeden. De jongen hebben in de lente een grotere overlevingskans als ze niet starten met een nest vol parasieten.

Nestkast kopen en ophangen

Wilt u een nestkastje kopen of maken? Dan zijn er een paar punten om op te letten, zoals de invliegopening (iedere vogel heeft zijn eigen ideale doorsnede van het invlieggat) en het materiaal (ademend, niet te warm). Ook bij het ophangen van nestkasten zijn er dingen die u echt niet, of juist wel, moet doen. Houd bij het ophangen rekening met de windrichting, hoogte, afstand van andere nestkasten enzovoort. 

Lees hier de belangrijkste tips bij het kopen en ophangen van nestkasten.

Koopt u een nestkast in de winkel of webshop van Vogelbescherming, dan steunt u daarmee ook nog het werk van de vereniging.

Tekst: Jeanet van Zoelen, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Shutterstock; C. Dittmar, Mijn Vogelweb; Adri de Groot, vogeldagboek.nl; Martijn Overbeeke