Kuddewaakhonden beschermen schapen op de Sallandse Heuvelrug

Hekken

Kuddewaakhonden worden in veel landen in Oost-Europa sinds jaar en dag ingezet om vee te beschermen tegen grote roofdieren. In Nederland was dit niet meer nodig wegens de afwezigheid van grote roofdieren, zoals de wolf. Een eenvoudig raster om schapen binnen te houden was meer dan voldoende en het was onnodig om kuddewaakhonden in te zetten. Hierbij de duizenden schapen die jaarlijks gedood worden door honden en vossen buiten beschouwing latend. Gelukkig kunnen schapen prima beschermd worden tegen grote roofdieren met stroomdraad. Een vast raster met in ieder geval een stroomdraad op twintig centimeter hoogte van de grond en in totaal vijf of zes stroomdraden op twintig centimter afstand van elkaar is in veel gevallen afdoende. Flexibele stroomnetten, ook wel euronetten of flexinetten genoemd, van 120 centimeter hoogte zijn ook een goede oplossing. Daarbij is het wel van belang dat er flink wat stroom op de draden en netten staat; 4500 Volt is het minimum om een wolf af te schrikken.

Kuddewaakhonden als extra bescherming

Het kan echter zo zijn dat de stroom uitvalt door een storing of een zwakke batterij. Bij droogte is de aarding vaak slecht, waardoor een wolf nauwelijks of geen schok krijgt en niet afgeschrikt wordt. Juist dan zijn kuddewaakhonden van belang. Wolven laten zich immers afschrikken door deze speciale honden. De kuddewaakhonden hebben het namelijk direct in de gaten wanneer er ongewenst bezoek bij de schapen in de buurt komt. De kuddewaakhonden zullen aanslaan om de ongewenste bezoeker weg te jagen of aanvallen als deze probeert om het elektrische raster toch te passeren.

Samenleven met wolf en kuddewaakhond

Voor wandelaars en andere recreanten is het belangrijk om buiten het raster te blijven wanneer ze natuurgebieden en schaapskooien met kuddewaakhonden bezoeken. Informatieborden in het natuurgebied en bij de schaapskooien informeren de bezoeker dat er gewerkt wordt met kuddewaakhonden. Een kuddewaakhond dient van origine immers ook een schaapskudde tegen diefstal te bewaken. Daarnaast is het van belang om afstand te houden, de kuddewaakhonden niet te voeren of te aaien en eigen honden aan de lijn te houden. Op deze manier kunnen de schaapsherder en zijn kuddewaakhonden hun werk doen. Een echte kuddewaakhond wordt geboren tussen de schapen en groeit in de kudde op. Daardoor gaat hij de schapen beschouwen als zijn familie en zal deze dan ook tegen alles en iedereen die te dicht in de buurt komt beschermen. We moeten in Nederland dus niet alleen leren samenleven met de wolf, maar ook met kuddewaakhonden die de schaapskuddes beschermen. Schapenhouders zullen opnieuw moeten leren om samen te werken met kuddewaakhonden, net zoals bezoekers van natuurgebieden en het platteland zullen moeten leren omgaan met de aanwezigheid van kuddewaakhonden.

De ervaringen voortkomende uit de twee jaar durende pilot worden eind dit jaar gepubliceerd in een praktische rapportage, die als leidraad kan dienen voor schapenhouders die kuddewaakhonden willen inzetten om hun schaapskudde te beschermen. Op 11 oktober wordt er een speciale bijeenkomst voor schapenhouders georganiseerd op de Sallandse Heuvelrug waarbij we onder andere de schaapskudde en kuddewaakhonden van André Kühn bezoeken. Aanmelden kan door een mail te sturen naar Melanie Pekel (melanie.pekel@ark.eu), meer info volgt op www.ARK.eu.

Tekst: Leo Linnartz en Melanie Pekel, ARK Natuurontwikkeling
Foto's: Leo Linnartz