Gebiedsontwikkeling beeklandschap Warmbeek/Tongelreep

Het brongebied van de beek bevindt zich bij Peer in België en wordt hier de Warmbeek genoemd. Deze verandert van naam op de landsgrens in de Tongelreep en mondt bij Eindhoven in Genneper Parken uit in de Dommel. De beek verbindt hierdoor het landelijke en het stedelijke gebied en passeert onderweg zowel natuurgebieden en agrarische gebieden als bebouwde kernen. Het is een prachtig beeklandschap met hoge landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische waarden. Maar zeker ook economische waarden. Van oudsher zijn er agrarische bedrijven in het stroomgebied gevestigd. En het gebied is aantrekkelijk voor bezoekers en van belang voor (horeca)ondernemers in de toeristisch-recreatieve branche.

Klimaat

Voor klimaatadaptatie is het gebied Warmbeek/Tongelreep als pilot opgenomen in de reisgids ‘Op weg naar klimaatrobuuste beeklandschappen’ van de provincie en waterschappen. Hieraan wordt nu uitwerking gegeven. De bestaande visies, wensen en kansen worden nu omgezet in concrete projecten. Er is al heel wat gerealiseerd op het gebied van beekherstel en ruimte voor de beek. Aanvullende maatregelen volgen uit de klimaatstresstesten die gemeenten uitvoeren. Deze zullen zijn gericht op het opvangen van extreme droogte en neerslag. Bijvoorbeeld vergroening van bebouwd gebied, bodemverbetering, groenaanplant met dikker bladerdek om water langer vast te houden.

Natuur

De natuur in het beeklandschap Warmbeek/Tongelreep is zo bijzonder (Natura 2000) dat de biodiversiteit hier wordt beschermd en verbeterd. Waterschap De Dommel trekt een intensief en grootschalig gebiedsproces voor het beekdal van de Tongelreep tussen Achelse Kluis en de Valkenswaardse visvijvers. In dit beekdal wordt het gehele hydrologische systeem hersteld. Een meer natuurlijke loop van de beek, verbeterde grondwaterstanden en herstel en uitbreiding van natuurgebieden. De Vlaamse Milieumaatschappij pakt het traject op ten zuiden van de Achelse Kluis. Aanvullend wordt gekeken naar extra en de juiste verbindingen tussen de verschillende natuurgebieden voor de flora en fauna.

Corridor

Om (be)leefbaarheid van het gebied te vergroten, zetten de samenwerkende partijen ook in op sociale en economische vernieuwing. Daar draagt de verbinding stad-ommeland aan bij via een aaneengesloten recreatieve corridor van fiets- en wandelpaden tussen Genneper Parken (in Eindhoven) langs de beek tot het brongebied (in Peer).

Planning

Alles bij elkaar vraagt dit om een grensoverschrijdende samenwerking van een groot aantal partners. Zij trekken eerst tijd uit voor nader onderzoek (2019-2020), waarna de uitvoering van de maatregelen volgt (2020-2027). De intentieverklaring is een eerste stap in dit proces.

Tekst: Saskia Meijs, Provincie Noord-Brabant
Foto: Provincie Noord-Brabant