Kolibrievlinders overwinteren in Nederland

2018 was een erg goed jaar voor de kolibrievlinder. Er werden duizenden exemplaren gezien, terwijl dat er normaal maar een paar honderd zijn. In november kwamen er nog steeds meldingen binnen van kolibrievlinders. Ze werden gezien in schuurtjes en op andere plekken die lijken op hun overwinteringsplekken in Zuid-Europa. Een fenomeen dat we nog niet eerder zagen!

Kunnen kolibrievlinders hier overleven?

Tijdens zachte winters kunnen kolibrievlinders ook hier overleven. Een beetje vorst kunnen ze wel hebben, maar als er nachten komen waarin het kwik tot een graad of tien onder nul komt, dan zullen ze dat waarschijnlijk niet overleven. Het blijft dus afwachten of de kolibrievlinders het hier zullen overleven.

Overal gezien

Gerrit Stronks uit Aalten meldde aan De Vlinderstichting: “Op 18 februari zat ik samen met mijn echtgenote buiten in de tuin toen er opeens een kolibrievlinder voor onze neus verscheen. Hij bezocht in een sneltreinvaart enkele van de vele krokussen die wij in de tuin hebben. Vlug naar binnen om een fototoestel te halen, maar hij was alweer verdwenen.”

Ook uit andere plaatsen in het land kwamen meldingen van verbaasde waarnemers. Best een bijzonder fenomeen, vooral als je bedenkt dat deze vlinder 15 jaar geleden nauwelijks in Nederland voorkwam...

Van zeldzaam naar talrijk

De kolibrievlinder is relatief nieuw voor Nederland. Als we in de archieven duiken zien we dat 1947 een topjaar was: toen werden meer dan 2000 waarnemingen opgestuurd (dat ging nog gewoon per post). Maar in de meeste jaren waren dat er hoogstens enkele tientallen.

Steeds meer kolibrievlinders

Keerpunt was het hele warme en droge jaar 2003, toen veel kolibrievlinders ons land bezochten. Vanaf dat jaar zien we dat er jaarlijks duidelijk meer kolibrievlinders aanwezig zijn. De aantallen fluctueren van zo’n 400 waarnemingen in slechte jaren, tot 6500 in topjaren zoals 2015. In 2018 werden er bijna 7000 kolibrievlinders gemeld.

Waarom zijn er zoveel?

Er worden in verhouding veel meer waarnemingen doorgegeven dan vroeger, maar de toename is daar slechts voor een deel door te verklaren. Een andere verklaring is het stijgen van de temperatuur: kolibrievlinders houden van warmte en hebben geen last van droogte. De warme droge zomers van 2003 en 2018 hebben ongetwijfeld bijgedragen aan de hoge aantallen in Nederland.

Geef je waarnemingen door!

Zelf een kolibrievlinder gezien? Geef je waarneming dan door! Alle waarnemingen via Telmee, Waarneming.nl en Jaarrond Tuintelling komen vanzelf bij De Vlinderstichting terecht.

Tekst: Ineke Radstaat, De Vlinderstichting
Foto's: Kars Veling; Kim Huskens
Kaartje: NDFF / De Vlinderstichting