Europese Commissie staat jacht op zomertortel weer toe

Dit besluit volgt op een jachtpauze van drie jaar, ondanks de voortdurende achteruitgang van de zomertortelpopulatie en de zwakke handhaving van de jachtwetten.

In Nederland is de jacht sowieso verboden. Bij ons broedt de zomertortel in sterk afnemende aantallen. Vogelbescherming, terreinbeheerders en vrijwilligers zetten zich in om te redden wat er te redden valt. Zo slecht gaat het met deze trekkende duif in ons land. Dan is het opnieuw toestaan van jacht door landen die dat willen natuurlijk een heel slecht idee. Al moet gezegd dat de beoogde 1,5 procent van het totaal veel minder is dan de 800.000 gedode vogels per jaar. Dat was het aantal voor het moratorium.

Moratorium

Het moratorium verbood sinds 2021 de jacht op de zomertortel in Spanje, Frankrijk, Portugal en Noordwest-Italië (de westelijke trekroute van de zomertortel) en in 2022 voor Oostenrijk, Bulgarije, Griekenland, Italië, Malta, Roemenië en Cyprus (de oostelijke trekroute). Jagen is een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van de soort, maar in plaats het versterken van bescherming zet de Commissie de deur open voor meer vogelmoord.

De jachtpauze werkte goed, zo meldde Vogelbescherming afgelopen zomer nog. Uit telgegevens blijkt dat de zomertortels zich wat beginnen te herstellen in de westelijke trekroute. In landen van de oostelijke trekroute werd nog geen herstel waargenomen. Logisch, want de jachtverboden zijn er niet goed gehandhaafd. Zomertortels staan nog steeds op de Rode Lijst van de IUCN vanwege verlies van leefgebied en voedseltekorten door intensieve landbouw en het gebruik van pesticiden. En dus die niet-duurzame jacht.

Drie voorwaarden

Ondanks de lichte toename van de afgelopen paar jaar, heeft de Europese Commissie het nu mogelijk gemaakt dat de jacht in de westelijke trekroute voor het seizoen 2025/2026 kan worden hervat. Jagers kunnen tot 1,5 procent van de populatie doden. Om het moratorium te beëindigen, keek de commissie naar drie voorwaarden:

1. Een toename van het aantal zomertortels gedurende tenminste twee opeenvolgende jaren.
2. Een stijging van de overlevingskansen van de zomertortel.
3. Effectieve monitoring-, controle- en handhavingssystemen in de betrokken landen.

Handhaving onvoldoende

Het belangrijkste bezwaar tegen de nieuwe mogelijkheid tot jagen, is dat aan de derde voorwaarde nog helemaal niet is voldaan. De handhaving is nog steeds zwak en onbetrouwbaar. Frankrijk vertrouwt bijvoorbeeld op de smartphone-app ChassAdapt om de jacht te volgen. Toch blijkt uit rapporten dat slechts vijftig procent van de jagers een smartphone heeft en dat slechts 14 procent de app heeft geïnstalleerd. Daardoor is het een onbetrouwbare trackingtool. De Commissie gaat uit van een jachtquotum van 1,5 procent, maar het is onduidelijk hoe ervoor wordt gezorgd dat jagers zich aan deze limiet zullen houden. Het risico is duidelijk. Zonder de juiste controles zal de soort weer achteruitgaan.

Stroperij

Ondertussen gaat in de oostelijke trekroute van zomertortels de illegale en niet-duurzame jacht op veel plekken ongecontroleerd door. De Ionische eilanden in Griekenland blijven een hotspot voor stroperij tijdens de vogeltrek, wat ook op Malta het geval is. Onze koepelorganisatie BirdLife Europe dringt er bij deze landen op aan om het jachtverbod te handhaven voordat het te laat is. De zomertortel is dus nog niet veilig. Zonder een goede bescherming riskeren we een nieuwe achteruitgang van een populatie die onder druk staat. De Europese Commissie moet op haar schreden terugkeren en de landen waar het om gaat moeten hier niet in meegaan.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Beeld: Hans Peeters, Jelle de Jong