Pilot in verpleeghuis brengt dementerenden in contact met natuur

José Utrera is vrijwilliger bij Woonzorgcentra Haaglanden (WZH) De Strijp. Ook doet hij vrijwilligerswerk voor Natuurmonumenten, zoals maaien en snoeien in gebieden rond Berkel en Rodenrijs. Utrera deed mee aan een workshop over ouderen en hun relatie met groen. Met die ideeën stapte hij naar de directrice van het verpleeghuis, om groen meer bij de bewoners onder de aandacht te brengen. “Deze maand zijn we gestart met een pilot om met de vrijwilligers en bewoners regelmatig naar buiten te gaan in de directe omgeving van het verpleeghuis”, vertelt Utrera. “Veel bewoners zijn nu al enthousiast. Als het hier een succes is, dan kunnen we deze pilot mogelijk ook op andere WZH-locaties invoeren.”

Naar buiten op de gesloten afdeling

Andrea Vingerling is een van de activiteitenbegeleiders en vertelt over het nieuwe project: “De kick-off is net geweest. We werken samen met IVN via hun programma Groen, Grijs & Gelukkig. Toen José met dit idee kwam, hebben we onderzocht wat er allemaal mogelijk is. Daaruit kwam dat onze locatie geschikt is voor meer buitenactiviteiten, omdat het hele woonzorgcentrum gelijkvloers is en we veel tuinen hebben. De bewoners zijn mensen met vergevorderde dementie, die niet meer zelfstandig naar buiten kunnen. De tuinen zijn afgeschermd waardoor deze mensen vrij kunnen rondlopen zonder dat ze weglopen. Ze voelen zich niet opgesloten, doordat de tuin vrij begaanbaar is.”

Meer bewustwording

“IVN heeft kennis van de tuin en kan ons op weg helpen om activiteiten op te zetten met de bewoners,” zegt Vingerling. “Wandelen met de bewoners deden we al. Ook hebben we knuffelkonijntjes, kippen en vogels in de tuin. IVN heeft ons nu handvatten gegeven voor meer interactie: zo staan we met een spiegel onder de boom voor mensen in een rolstoel, zodat ze het bladerdak kunnen zien. Het gaat echt om beleving van de natuur. Voelen, ruiken, horen en proeven! We gaan niet alleen de tuin in: we halen ook buiten naar binnen met de natuurkoffer van IVN. Hier zitten seizoensspullen in, zoals verse bloemen in de lente, zand en schelpen in de zomer en afgevallen bladeren in de herfst. WZH De Strijp heeft ook een Kruidwagen: een kruiwagen die dienst doet als kruidentuin. En er is een grote kweekbak. Er wordt dus ook ‘gewerkt’ in de tuin met bewoners.”

Groen doet goed

“Groen doet de mensen goed,” zegt Utrera. “Tijdens mijn werkzame leven als arts heb ik gemerkt dat patiënten er baat bij hebben als we breder kijken dan alleen naar de puur geneeskundige kant. Mensen die bijvoorbeeld moeten herstellen van een ingreep en die uitkijken op groen, genezen sneller. Bepaalde plekken, geuren of ervaringen in de natuur kunnen bewoners ook terugbrengen naar prettige herinneringen uit het verleden. Wie kent er niet de heerlijke geur van lavendel? Alsof je in Zuid-Frankrijk bent. Of een wandeling op het platteland die een bewoner deed denken aan vroeger toen ze met haar moeder de kippen ging voeren.”

Vingerling vertelt over de plannen voor de komende tijd: “IVN gaat nu in kaart brengen wat er in de tuin staat en waar we nog meer gebruik van kunnen maken, zoals fruit dat er groeit en waar je jam van kan maken. Op 28 februari komen er twee geitjes op bezoek. Ook krijgen onze medewerkers trainingen: wat voor activiteiten bied je aan en hoe houd je dit levendig binnen de organisatie?”

Tekst: Violet van Houwelingen, Provincie Zuid-Holland
Foto's: copyright Woonzorgcentra Haaglanden