Watervleermuizen zwermen ook tijdens de warmste nacht ooit
ZoogdierverenigingVleermuizen zijn zeer trouw aan hun verblijfplaatsen en keren er jaar na jaar terug. Om de vleermuizen goed te kunnen beschermen, is het waardevol de exacte locaties van de verblijfplaatsen te weten. Als je weet wanneer je moet gaan zoeken en waar je op moet letten, zijn verblijfplaatsen van vleermuizen goed te vinden. Wanneer vleermuizen na hun jacht op insecten weer bij hun verblijfplaats aankomen, dan vliegen ze niet rechtstreeks naar binnen. In plaats daarvan vliegt iedere vleermuis eerst rondjes voor de invliegopening en tikt de muur of boomstam regelmatig aan. Na een paar minuten rondvliegen en aantikken gaat een vleermuis pas echt naar binnen. Dit gedrag wordt zwermen genoemd en heeft vermoedelijk een sterk sociale functie. Doordat sommige vleermuizen net aankomen om te gaan zwermen, en andere al naar binnen kruipen kan dit zwermgedrag soms tot wel een half uur aanhouden. Zo’n grote groep langdurig druk-heen-en-weer-vliegende vleermuizen is vrij eenvoudig waar te nemen; met een vleermuisdetector is het geluid ervan ook niet te missen.
Om verblijfplaatsen op de Grebbeberg vast te stellen, ging bij een aantal leden van de vleermuiswerkgroep de wekker op 27 juli al om 3.00 uur; om 3.45 uur werden de eerste zwermende watervleermuizen vastgesteld. De watervleermuizen zwermden rond een holte in een oude beuk die onderdeel uitmaakt van een oude beukenlaan. Tijdens de wandeling in het bos werden ook opvallend veel territoria van ruige dwergvleermuizen vastgesteld. De mannetjes van de ruige dwergvleermuis bezetten in het najaar, tussen augustus en oktober, een duidelijk territorium.
Om 4.45 uur werden rond een andere oude beuk minimaal tien zwermende watervleermuizen waargenomen. De holte zat hoog in de boom en was bijna niet te zien. Zeker een locatie die de onderzoekers zonder detector gemakkelijk over het hoofd hadden kunnen zien. De onderzoekers geven alle waarnemingen van verblijfplaatsen door aan de beheerder, het Utrechts Landschap, zodat deze de locaties bij eventuele beheermaatregelen kan beschermen.
Voorbeeld van zwermende watervleermuizen (Bron: David Galens)
Zie zelf vleermuizen vliegen op de Nacht van de Vleermuis!
Wilt u zelf vleermuizen zien vliegen, dan hoeft u niet zo vroeg op te staan als bovenstaande onderzoekers. U kunt namelijk op 24, 25 en 26 augustus op meer dan 45 plaatsen in Nederland deelnemen aan vleermuizenlezingen en excursies in het kader van de Nacht van de Vleermuis. Kijk hier voor meer informatie of ga direct na www.nachtvandevleermuis.nl.
Tekst: Wiegert Steen, Vleermuiswerkgroep Wageningen, Marjolein van Adrichem en Erik Korsten, Zoogdiervereniging
Foto: Bernadette van Noort
Video: David Galens