Junidip in mei

“Het mooiste weer van de wereld, maar waar zijn de vlinders?” Een veel gestelde vraag aan medewerkers van De Vlinderstichting de laatste dagen. De periode eind mei en begin juni wordt al jaren ‘junidip’ genoemd: de voorjaarsvlinders zijn al uitgevlogen en de zomervlinders zijn er nog niet. Dat geldt trouwens vooral voor de algemene soorten (als de witjes) en tuinvlinders (als de kleine vos en dagpauwoog). Die normaal veel voorkomende vlinders mis je natuurlijk. Er zijn namelijk wel degelijk vlinders nu, alleen moet je er wel naar op zoek. De meeste soorten die nu vliegen zijn namelijk zeldzaam. Ooit kon je in deze tijd op de ooit zo wijdverbreide bloemrijke vochtige graslanden moerasparelmoervlinders en zilveren manen zien dartelen. De eerste soort is verdwenen, de tweede kun je alleen op speciale plekken, zoals in de kop van Overijssel nog tegenkomen. Op de wat drogere graslanden vlogen in de jaren vijftig van de vorige eeuw veldparelmoervlinders en klaverblauwtjes, die nu alleen nog op een paar plekjes in Limburg te vinden zijn. In de meeste landen om ons heen is er dus helemaal geen sprake van een junidip: daar ga je nu zilveren manen en klaverblauwtjes kijken. Maar om nu in Nederland veel vlinders te zien moet je echt op pad.

Dit jaar is de junidip vroeger en dieper dan normaal. Dat komt vooral door het aanhoudende warme en zonnige weer in mei. Vlinders vliegen bij warm weer eerder, maar ook korter. Elke dag was nu een vlindervliegdag. Normaal zijn er ook koele en regendagen, waarop de vlinders niet actief kunnen zijn en verscholen zitten in de vegetatie. De totale tijd dat je vlinders ziet is dan langer. De voorjaarsvlinders waren dit jaar eerder 'uitgevlogen'. Voor de vlinders hoeft dit niet slecht te zijn. Ze hebben maar een paar goede dagen nodig om zich voort te planten. Dit jaar kon dat in drie tot vier opeenvolgende prachtige zonnige en warme dagen. In andere jaren hebben ze daarvoor twee weken nodig, maar ook dan maar met een paar goede vliegdagen. Inmiddels beginnen de eerste zomervlinders wel te komen. Het groot dikkopje en binnenkort ook het bruin zandoogje vliegen al en zijn ook wijder verbreid en niet zo zeldzaam. Ook de koolwitjes zullen niet lang meer op zich laten wachten. Dan zijn we deze vlinderarme periode zo weer vergeten. Even volhouden dus!

Tekst: Chris van Swaay & Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling (leadfoto: groot dikkopje)