Gezegend zalmtrio in de Delta

Tijdens de Week van Ons Water luidde het startschot voor het project ‘Een Zegen in de Delta’. Hierin wordt samen met vrijwilligers de functie van de Hollandse Deltawateren voor jonge vis onderzocht. Door in ondiepe delen wadend met een fijnmazige ‘zegen’ te slepen, krijgen we inzicht in waar welke soorten hun kraamkamers hebben. We zijn in het bijzonder nieuwsgierig naar het effect van de ‘Kier’ in de Haringvlietsluizen. Wordt het Haringvliet door deze opening weer de kraamkamer die het ooit was? Op 8 en 9 mei zijn twee zegenexcursies ondernomen: naar de Biesbosch en naar de monding van het Haringvliet bij Rockanje.

Succes in de Biesbosch

In de Biesbosch werd de Kleine Noordwaard bevist. 16 mannen, vrouwen en kinderen visten met de zegen in de ondiepe slibbige delen, en zochten de vangst nauwlettend uit. We vingen honderden hele jonge windes, een paar flinke alvers, baarsjes, driedoornige stekelbaars, een paar kleine modderkruipers, tientallen zwartbekgrondels, één witvingrondel en een paar pontische stroomgrondels. De verbinding met zee werd duidelijk toen we een paar mooie botten vingen, de grootste was zo groot als je hand. De oplettende kinderen ontdekten al snel de eerste jonge houting tussen de andere vissen. In totaal vingen we vier houtingen van zo’n 3,5 centimeter: dit zijn jongen van dit jaar. Dat is heel bijzonder, aangezien houting begin 20^e eeuw uitstierf in Nederland. Dankzij een herintroductie (1999-2006) in het Duitse deel van de Rijn en verbeterde water- en habitatkwaliteit is de houting nu aan een stevige opmars bezig in Nederland, en zien we de soort steeds vaker. De houting kan in ons rivierengebied verder gaan profiteren van vrije migratie tussen Noordzee en Haringvliet.

Haringvlietmonding als kraamkamer

Het Haringvliet was vroeger een belangrijke brakke kraamkamer waar het in het voorjaar en zomer krioelde van de jonge vis. De massale aanwezigheid van jonge vis maakte het Haringvliet tot een voedselrijk systeem waar roofvissen, visetende vogels en zeezoogdieren van profiteerden. Nu ligt die functie alleen nog aan de zeezijde van de Haringvlietdam. Met elf man, gewapend met wetsuits en waadpakken, hebben we hier met een zegen op het strand van Rockanje gevist. We telden tienduizenden vissen, en honderden wolhandkrabben. De vangst bestond hoofdzakelijk uit jonge haring en sprot. Daarnaast vingen we ook koornaarvissen, driedoornige stekelbaars, brakwatergrondels, botten en een kleine zeebaars. Als klap op de vuurpijl vingen we drie jonge zeeforellen en twee spieringen. Beide soorten groeien op in zee en moeten naar zoet water om te paaien: een open Haringvliet is daarom van levensbelang.

Vissen naar ontwikkelingen in de Delta

Vanaf september 2018 kunnen de soorten van brak water en de soorten die tussen zout en zoet water trekken profiteren van de ‘Kier’ in de Haringvlietdam. Wie weet komt ook de kraamkamerfunctie van het Haringvliet gedeeltelijk weer terug. Vanuit het project 'Een Zegen in de Delta' vinden structurele inventarisaties met een (broed)zegen plaats om de ontwikkelingen te volgen. We vissen van voorjaar tot najaar over de gehele Hollandse delta: van Biesbosch en Lek tot Haringvliet en Nieuwe Waterweg. De activiteiten hebben zowel een onderzoeksgericht als een educatief karakter, en worden grotendeels samen met vrijwilligers uitgevoerd. Wil je een keer mee zegenvissen of ben je nieuwsgierig naar het onderzoek? Hou dan onze activiteitenagenda in de gaten of neem contact op met Sanne Ploegaert.

Tekst: Sanne Ploegaert & Martijn Schiphouwer, RAVON
Foto's: Mick Vos; Sanne Ploegaert; Ton van der Spiegel; Thomas van der Es