Wanneer begint het vlindervoorjaar?

Er zijn al wel echte voorjaarsdagen geweest dat er op de invoerportalen Waarneming.nl en Telmee honderden vlinderwaarnemingen werden doorgegeven, maar die dagen waren op de vingers van één hand te tellen en het ging echt voornamelijk over die vlinderoverwinteraars. In andere jaren, zeker de afgelopen tien jaar, waren er veel meer meldingen van popoverwinteraars in maart. Die komen altijd wat later tevoorschijn dan de soorten die als vlinder overwinteren. Die zijn al ‘klaar’ en bij de eerste mooie zonnige en zachte dag zie je de citroenvlinders dan ook volop patrouilleren door bossen en door stad en dorp. Voor de vlinders die als ei, rups of pop overwinteren is de temperatuursom en de hoeveelheid zonneschijn bepalend. Pas als er een aantal dagen hogere temperaturen zijn geweest en ook de hoeveelheid straling een minimum heeft overschreden komen vlinders uit hun pop. Hoeveel warmte en straling nodig zijn, verschilt van soort tot soort.

In de vliegtijdverwachting, die op de site van De Vlinderstichting te vinden is, krijg je een indruk wanneer de vlinders gaan vliegen. Deze verwachting wordt bepaald door de gegevens over temperatuur en straling tot nu toe dit jaar en de verwachting voor de komende 9 dagen in een model te stoppen. Dit model rekent uit wanneer de vliegtijd dit jaar zal vallen. Uiteraard is dit een inschatting, maar wel opgebouwd met de vele kennis die we de afgelopen jaren hebben verzameld over vliegtijden en weersgegevens.

Als we de verwachting voor de komende maand bekijken zien we dat er nu, in de eerste week nog veel vlinderoverwinteraars te zien zijn, maar ook dat al de eerste bont zandoogjes, klein koolwitjes en oranjetipjes te zien zullen zijn. De top van deze vlinders ligt echter, met de huidige voorspelling, pas eind april of zelfs pas in mei. Mocht er nu tussentijds een warme week zijn dan zal daardoor in het model de vliegtijd naar voren verschuiven. Het kan dus best zijn dat de piek van het oranjetipje toch rond de vroegere Koninginnedag komt te liggen, 30 april.

Meer informatie

• Voorspelmodule 'Verwachte vliegtijden dagvlinders'

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting (leadfoto: citroenvlinder)