Jonge boommarters worden laat geboren dit voorjaar

Vanwege de lage hoeveelheid zaden van eik en beuk in de herfst van 2017 zullen er aankomend voorjaar weinig muizen op de Veluwezoom aanwezig zijn. Daardoor zullen de jonge boommarters pas gemiddeld in de tweede helft van april worden geboren. Boommarters jagen namelijk vooral op (woel)muizen en vullen dat aan met ander voedsel zoals (jonge) vogels.

Als de omstandigheden het toelaten, is het waarschijnlijk gunstig voor de boommarters om hun jongen vroeg te werpen. De jongen zijn dan ouder en meer ervaren als ze hun eerste winter ingaan. Het is bekend dat dieren met een relatief hoog lichaamsgewicht een grotere kans maken om een winter te overleven. Ook voor de moeders is een vroege geboorte voordelig. Het zogen en verzorgen van jongen kost namelijk veel energie. Na een vroege geboorte heeft een vrouwtje meer tijd om daarvan te herstellen, zodat ook zij met een hoger gewicht de winter ingaat.

Vroege geboortes kennen echter ook een risico. De kans wordt groter dat de jongen te maken krijgen met lage nachttemperaturen, en sterven door onderkoeling. Om dat zoveel mogelijk te voorkomen, blijft een vrouwtje de eerste week bij haar jongen, maar vanaf de tweede week moet ze toch op jacht. Pas in de zesde week kunnen de jonge boommarters hun eigen temperatuur regelen en is gevaar voor onderkoeling nihil.

2019

Naar verwachting worden de jonge boommarters in 2019 eerder geboren dan dit jaar: zo rond begin april. De knoppen van de beuken zijn nu namelijk erg dik en goed gevuld met bloemen. Als er dit voorjaar geen late nachtvorst komt waardoor bloeiwijzen bevriezen, en er geen lange droge periode komt waardoor de noten niet gevuld raken, zal er aankomende herfst een overvloed aan beukennootjes zijn. Daardoor zullen er in het voorjaar van 2019 veel (woel)muizen zijn, zullen de boommartervrouwtjes in een goede conditie verkeren, en zullen zij hun jongen vroeg werpen.

Tekst: Vilmar Dijkstra, Zoogdiervereniging
Foto's: Aaldrik Pot; Chris Achterberg