Boommarter in boom

Jonge boommarters vastgelegd met cameraval

Zoogdiervereniging
10-AUG-2017 - Op de Veluwezoom wordt al jaren onderzoek gedaan naar de voortplanting van boommarters. Daarbij wordt onder andere gebruik gemaakt van cameravallen, opgesteld bij een speciaal raamwerk. Op 8 juli werden met behulp van een cameraval voor het eerst jongen vastgelegd die met hun moeder meegaan.

Afgelopen juni kondigden we aan dat er in de zomer een grotere kans is om boommarters te zien. Jonge boommarters gaan dan in de avond en nacht mee met hun moeder om te leren hoe ze moeten jagen. Daarnaast zijn de mannen in juli en augustus actiever omdat het dan de paartijd is.

De cameravallen op de Veluwezoom hangen bij een raamwerk waarin een klein beetje lokvoer (een paar likken pindakaas in een hangend potje) wordt aangeboden. Het lokvoer wordt zo aangeboden dat een boommarter er het beste bij kan als het dier met de bef en buik richting de cameraval staat. Vandaar dat de cameraval ook wel ‘befcam’ wordt genoemd. Op deze wijze kan informatie verzameld worden over welk individu op de foto staat en als het een vrouwtje betreft, of ze jongen heeft. De individuen zijn te herkennen aan de beftekening, die bij iedere boommarter anders is. Of een vrouwtje zogend is, is te zien aan de aanwezigheid van aangezogen tepels in de buikstreek.

Vrouwtje boommarter met opgezwollen tepelvelden op de buik (15-4-2017)

Op de foto’s is een vrouwtje te zien met slechts één werkend oog. Het is dan (als predator) een hele prestatie om jongen groot te brengen. Een boommarter jaagt vooral op de grond naar woelmuizen, maar ook in bomen (vogels) en maakt daarbij grote sprongen. Het is daarbij een groot nadeel als er maar één werkend oog is, omdat er dan geen diepte wordt gezien. Een foto laat zien dat ze ondanks haar handicap toch minimaal drie jongen bij zich heeft.

Vrouwtje boommarter (éénoog) met een jong (8-7-2017)

Vrouwtje boommarter (éénoog), boven op het raamwerk, met drie jongen (8-7-2017)

Ook de mannen laten in deze periode meer van zich spreken. Doorgaans wordt er bij een befcam maar één volwassen man vastgelegd. Boommarters van hetzelfde geslacht leven gescheiden van elkaar in een eigen territorium. In juli en augustus gebeurt het echter regelmatig dat er op een locatie meerdere volwassen, seksueel actieve mannen worden vastgelegd. Die zijn op zoek naar de mogelijkheid om vrouwtjes van hun ‘buurman’ te bevruchten. Dat dit niet gewaardeerd wordt door de man die daar huist wordt duidelijk door de foto van een volwassen, seksueel actieve man met een grote wond op zijn rug. Op deze locatie werden twee mannen vastgelegd die beide dergelijke wonden vertoonden.

Mannetje boommarter met wonden op de rug (10-7-2016)

De komende tijd is er nog steeds een grotere kans om boommarters in de avonduren of vroege ochtend waar te nemen. In de loop van augustus loopt de paartijd echter op zijn eind en in de loop van september, oktober vallen de familiegroepjes van vrouwtjes met hun jongen uit elkaar en vinden de activiteiten meer in het donker plaats. Een deel van de jongen trekt dan weg op zoek naar een eigen territorium en een deel blijft nog in het territorium van hun moeder tot de volgende zomer. Ze trekken dan niet meer samen met hun moeder op.

Tekst en foto's: Vilmar Dijkstra, Zoogdiervereniging