Grote zilverreiger is goud waard

De indrukwekkende opmars van de grote zilverreiger in Nederland is perfect te zien in de onderstaande afbeeldingen van Sovon Vogelonderzoek. U ziet hier de winterverspreiding, inclusief overwinteraars uit midden- en oost-Europa. Het aantal broedende paren is echter ook omhoog geschoten naar ongeveer driehonderd, in verschillende kolonies. Hiermee is de populatie niet meer gevoelig, dus afgevoerd van de nieuwe Rode Lijst voor Nederlandse broedvogels! Dat is goed nieuws.

Knetterhard

Waarom de grote zilverreiger zo knetterhard gaat? Waarschijnlijk speelt klimaatverandering hierbij een rol. Van lieverlee kruipt het verspreidingsgebied steeds noordelijker. In Nederland heeft onder meer Vogelbescherming zich daarnaast ingespannen voor de kwaliteit van moerasgebieden. Daar heeft deze soort zonder twijfel van geprofiteerd.

Zilver vs. blauw

Daarbij is de grote zilverreiger flexibel in zijn overwinteringsstrategie. Hij blijft bij zacht weer en trekt zuidelijk bij langdurige vorst of sneeuw. De blauwe reiger daarentegen kiest vooraf of hij blijft of wegtrekt. Het deel dat in Nederland overwintert, heeft het zwaar bij aanhoudende vorst en veel blauwe reigers sterven dan. Het is een risico dat ze nemen. Overleven ze de winter, dan hebben ze het voordeel als eerste bij de broedplaatsen te zijn.

Tweemaal hun gewicht in goud

Even wat anders: een uitstapje naar de negentiende eeuw toen het in Europa en Noord-Amerika in de mode was om veren of hele vogels op hoeden te dragen. Het klinkt vrij onschuldig, maar deze industrie groeide zo massaal uit, dat grote zilverreigers (geliefd op hoeden) op sommige plaatsen bijna uitstierven. Voor één kilo ‘hoed-veertjes’, werden wel driehonderd dieren gedood. In 1903 waren deze veren tweemaal hun gewicht in goud waard en honderdduizenden vogels werden afgeslacht.

Een prachtig gevolg

Gelukkig waren er mensen die het onacceptabel vonden om vogels te doden voor dit doel. Om stem te geven aan deze verontwaardiging werd in 1899 de Vereeniging tot bescherming van Vogels opgericht. En die vogelbescherm(st)ers van het eerste uur wisten in 1912 alle wilde vogels in Nederland beschermd te krijgen! De grote zilverreiger herstelde zich gelukkig wereldwijd toen deze verenhandel stopte, met ruim een eeuw later als prachtig gevolg zijn opmars in Nederland.

Tekst: Jeanet van Zoelen, Vogelbescherming Nederland
Foto’s: Shutterstock; Piazz; Vogelbescherming Nederland
Grafiek: Sovon Vogelonderzoek