De inventarisatie en het kleinschalige beheerwerk wordt gedaan door vrijwilligers van Natuur- en Milieuverenigingen Maashorst, Stichting Vrijwillig Landschapsbeheer Uden (VLU), Flora- en Fauna Werkgroep Gelderse Poort en de Maashorstrangers. Ze doen dit samen met ARK Natuurontwikkeling en De Vlinderstichting. De bruine eikenpage is één van de 31 dagvlindersoorten die als bedreigd te boek staan en waarvoor door die twee organisaties het herstelplan ‘Wild van vlinders’ is opgesteld. De laatste jaren worden er in de Maashorst geen of nauwelijks nog bruine eikenpages waargenomen. Hoewel de eikenpage een echte bosvlinder is, en zijn naam wijst op de afhankelijkheid van bladeren van onder meer de eik, legt deze soort zijn eieren vooral op jonge eikentwijgen en lage struikjes. Deze dagvlinder heeft voor zijn voortplanting dan ook vooral behoefte aan grillige, struikvormige, zogeheten ‘kwarrige’ eikjes.
Belangrijke redenen voor de achteruitgang van bruine eikenpage zijn de afname van natuurlijke bosranden met gevarieerde overgangen en een sterke vermindering van nectaraanbod. De bruine eikenpage is gevoelig voor intensieve vraat door te hoge aantallen grazers. Verzuring van de bodem, waardoor de kwaliteit van jonge eikjes als voedselplant afneemt, vormt een extra bedreiging. Om herstel van de bruine eikenpage in de Maashorst mogelijk te maken is het van belang ervoor te zorgen dat de soort zichzelf kan redden. Het creëren van een geschikte uitgangssituatie en stimuleren van natuurlijke processen in het natuurgebied zijn daarbij van cruciaal belang. Zo zorgt natuurlijke begrazing met (lage dichtheden) wildlevende grote grazers voor een mozaïekpatroon van bloemrijke graslanden en struwelen waarin jonge eikjes opgroeien. Een ideale situatie voor de bruine eikenpage en tal van andere dagvlinders. Met het lokaal terugzetten van in rijtjes geplante zomereiken in het begrazingsgebied van de Maashorst kan versneld worden gezorgd voor meer structuurontwikkeling en voldoende grillige eiken die door grote grazers worden gesnoeid.
Wild van Vlinders
Vlinders zijn graadmeters voor complete ecosystemen. Met 'Wild van Vlinders' werken ARK Natuurontwikkeling en De Vlinderstichting aan het herstel van dagvlinders in Zuidoost-Nederland. In een herstelplan zijn de bedreigingen in kaart gebracht en wordt er gezocht naar kansen om met natuurontwikkeling het herstel van dagvlinders te stimuleren. Dit gebeurt samen met eigenaren en beheerders van (natuur)gebieden en aanliggende steden in Brabant, Limburg en het zuiden van Gelderland. Het project wordt gesteund door de provincie Noord-Brabant.
Tekst: Bart Beekers, Karsten Reiniers, ARK Natuurontwikkeling & Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling