Met mooi weer lijkt half Nederland wel op het water te zitten, zo ook paddenstoelenliefhebbers...

In het voorjaar zijn de veenweidegebieden in ons land belangrijk vanwege de vele broedvogels die er voorkomen en daar moet terdege rekening mee worden gehouden. Toch werden er, ondanks deze beperking van onze bewegingsvrijgheid, mooie resultaten geboekt tijdens de zoektocht naar moeraspaddenstoelen. Dat ons waterrijke landje rijk is aan moeraspaddenstoelen ten opzichte van andere Europese landen zal niemand verbazen. Juist tijdens het voorjaar en de zomer komen hier paddenstoelen voor die je in de herfst niet zult vinden. Alleen een gerichte zoektocht op de juiste plaatsen kan deze zeldzame soorten aan het licht brengen. Daar komt nog bij dat door de toename van lange droge, zonnige perioden meer NMV-leden uitwijken naar de altijd vochtige moerassen. De extra muggen nemen ze daar voor lief want zelfs onder 'subtropische' weersomstandigheden zijn er in ons zompige landje mooie paddenstoelen te vinden. Half Nederland zoekt bij zonnig en warm weer het water op, dus zo wereldvreemd is dat niet. Al dobberend in een electrisch aangedreven bootje werden de rietschoten van de oeverzone afgespeurd naar paddenstoelen. Met mooi weer is dat een aangenaam tijdverdrijf, hoewel misschien wat slaapverwekkend vanwege het geschommel en monotone geklots van het water onder het bootje, maar als er maar paddenstoelen worden gevonden. Op onregelmatige momenten doemen er paddenstoelen op tussen Gele lis, Lisdodde, Waterscheerling en allerlei andere oeverplanten. Op houten beschoeiingen kunnen ook interessante paddenstoelen worden gevonden.

Oeverzones met bijzondere paddenstoelen

Zo werd er een mooie groep Moerasleemhoeden (Agrocybe elatella; RL: Kwetsbaar) op de oever ontdekt op een hoop opgedroogde baggerspecie. Paddenstoelen van moerassige oevers zijn zonder meer fotogeniek. Het is bijzonder om te zien op wat voor manier deze moeraspaddenstoelen op hun standplaats zijn te vinden. Veelal staan ze met hun stelen diep in het zompige veenmos (Sphagnum), dan weer ogenschijnlijk op de kale bagger of op in het water liggende, afgestorven stengelresten. Op verschillende plaatsen werden net boven het waterniveau mooie Lisdoddefranjehoeden (Psathyrella typhae; RL: Kwetsbaar) aangetroffen. Vaak op afgestorven, maar nog rechtop staande stengels van Lisdodden maar ook wel op andere dode plantenresten zoals riet. De Lisdoddefranjehoed lijkt veel op de zeer zeldzame Polderfranjehoed (Psathyrella almerensis; RL: Bedreigd) die op overeenkomstige plaatsen op dode plantenresten gevonden kan worden. De Lisdoddefranjehoed verschilt hiervan door de blekere lamellen, door de opvallend doorzichtig gestreepte hoed en door het veelal ontbreken van vezeltjes (velum) op de hoed. In de praktijk zijn deze verschillen toch te miniem gebleken, vooral bij oudere exemplaren, terwijl de microscopische verschillen geen twijfel laten bestaan met welke soort we te maken hebben. Microscopisch onderzoek is bij deze soorten onontbeerlijk en voor validatie van de waarneming verplicht gesteld. Moeraspaddenstoelen zijn geliefde objecten om in hun natuurlijke omgeving te fotograferen. Het is de kunst om vanuit een schommelende boot een mooie foto te maken.

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Piet Brouwer, Nederlandse Mycologische Vereniging (leadfoto: Lisdoddefranjehoeden)