Hebben Blauwe Kiekendieven profijt van braakvegetatie?

Student Maarten Vervoort van de HAS Hogeschool te ‘s Hertogenbosch pakte de handschoen op en ging in het najaar van 2015 op zoek naar foeragerende Blauwe Kiekendieven om hun jaagsucces te meten op grasland en ‘braak’. Dit bleek geen gemakkelijke opgave, want zelfs in het Oost-Groningse akkervogelwalhalla blijken Blauwe Kiekendieven dun gezaaid te zijn, en als je er dan één ziet is ie ook zo weer uit beeld gevlogen. Echter, de aanhouder wint en 225 gedragsobservaties later, waarbij Maarten 852 minuten naar een jagende Blauwe Kiekendief keek en 577 'stoten' registreerde, begon zich een duidelijk patroon af te tekenen.

Jaagsucces op grasland en braak ongeveer gelijk

De Blauwe Kiekendieven bleken op braak veel vaker naar een prooi te stoten dan op grasland, ongeveer 80 versus 40 stoten per uur. Echter, de kans dat een stoot succesvol was bleek op braak lager te liggen dan op grasland, 6,3 versus 14,0%. Deze twee dingen samengenomen bleek het uiteindelijke jachtsucces op braak en grasland vrijwel gelijk te zijn, 7,8 versus 7,4 vangsten per uur. Oftewel, hoewel er meer muizen in braak te vinden zijn (meer stoten per uur), zijn deze muizen hier moeilijker te vangen, waardoor grasland onder de streep net zo goed scoort als braak. Sterker nog, op braak lijken de kiekendieven meer moeite te moeten doen om een prooi te vangen (meer stoten) wat grasland uiteindelijk misschien wel aantrekkelijker maakt dan braak.

Dat Blauwe Kiekendieven meer moeite hebben om muizen te vangen in braak heeft vermoedelijk te maken met de vegetatiestructuur. Braakvegetatie is hoger en complexer van structuur dan (kortgemaaid) grasland, waardoor prooien op braak waarschijnlijk lastiger te bemachtigen zijn. Naast hoge dichtheden aan muizen in een habitat, is het dus ook belangrijk dat deze muizen daar makkelijk te vangen zijn. Om Blauwe Kiekendieven jaarrond geschikt foerageergebied te bieden, worden er in Friese en Groningse akkergebieden en op Texel Vogelakkers aangelegd. Op een Vogelakker worden stroken braakvegetatie (muizenhabitat) afgewisseld met stroken luzerne (waar de muizen makkelijker gevangen kunnen worden).

Zelf jaaggedrag van roofvogels observeren?

Medewerkers en vrijwilligers van Werkgroep Grauwe Kiekendief zetten het werk voort dat Maarten Vervoort is begonnen. Gedurende het hele jaar wordt in diverse habitats het jaaggedrag van muizenetende roofvogels geprotocolleerd. Lijkt het je leuk om ook het jaaggedrag van kiekendieven, Buizerd, Ruigpootbuizerd of Torenvalk te observeren? Stuur dan een mailtje naar Madeleine Postma.

Het artikel “Foerageergedrag van overwinterende Blauwe Kiekendieven in Oost-Groningen”, door Maarten Vervoort en Raymond Klaassen, werd gepubliceerd in Limosa 89.4 (2016). Een pdf is via email op te vragen bij Raymond Klaassen.

Tekst: Raymond Klaassen en Oike Vlaanderen; Werkgroep Grauwe KiekendiefFoto's: Harold van der Meer (leadfoto: jagend vrouwtje Blauwe Kiekendief); Werkgroep Grauwe Kiekendief