Morieljes verdwijnen door pluk in recreatiegebied

Voor de meeste paddenstoelen geldt dat je op het juiste moment op de juiste plaats dient te zijn om ze te kunnen zien. Er was ver van tevoren een voorjaarsexcursie gepland door een bekend recreatiegebied met een reputatie als het gaat om mooie voorjaarspaddenstoelen. Er is bij het publiek de laatste jaren een duidelijke toename te bespeuren in de belangstelling voor deze vormenrijke groep van paddenstoelen. Voor een deel is dit te wijten aan de toenemende bekendheid van de culinair hogelijk gewaardeerde Gewone morieljes (Morchella esculenta; RL: Kwetsbaar) en die komen nu eenmaal alleen in het voorjaar tevoorschijn. Daarom had de excursieleider zich voorgenomen om de excursiedeelnemers duidelijk te maken dat er in het voorjaar niet alleen morieljes worden gevonden, maar ook een heel scala aan andere mooie voorjaarspaddenstoelen. Dit nobele streven vraagt de nodige voorbereiding en vijf dagen voor de rondleiding werd het betreffende recreatiegebied 'voorgelopen' zoals dat heet. Aan de hand van de resultaten hiervan zou een mooie route door het natuurgebied worden uitgestippeld. Van de gelegenheid werd tevens gebruik gemaakt om het gebied te inventariseren op het voorkomen van paddenstoelen.

Voorlopen

Het 'voorlopen' van de excursie was de moeite waard, want er stonden flink wat paddenstoelen. Tijdens de wandeling werden zes locaties ontdekt met tientallen nog jonge exemplaren van de Gewone morielje van opvallend groot formaat. De vele morieljes zouden een prachtig beeld opleveren voor de excursiedeelnemers, zo werd gedacht. Behalve de Gewone morielje werden er nog andere voorjaarssoorten gevonden zoals de Kortstelige veldridderzwam (Melanoleuca brevipes), enkele Kapjesmorieljes (Mitrophora semilibera; RL: Kwetsbaar) en een mooie groep Bokaalkluifzwammen (Helvella acetabulum). Er stonden verrassend veel Harde voorjaarssatijnzwammen (Entoloma clypeatum) en Grote aderbekerzwammen (Disciotis venosa; RL: Bedreigd). Daarentegen stonden er op een al jaren bekende groeiplaats slechts enkele Nonnenkapkluifzwammen (Helvella spadicea; RL: Bedreigd) en werd er niet één Vingerhoedje (Verpa conica; RL: Bedreigd) gevonden. Na het voorlopen was het tijd om een mooie route uit te stippelen om al dat moois aan de excursiedeelnemers te kunnen laten zien.

Morieljes geplukt

Vijf dagen later vond de excursie plaats. De vele exemplaren van de Gewone morielje die tijdens het voorlopen nog werden gezien, waren in geen velden of wegen meer te bekennen. Geelwitte rondjes op de bosgrond markeerden de plaatsen waar ze hadden gestaan maar waren weggesneden. Slechts een schamel groepje van circa tien exemplaren werd er nog op een moeilijk zichtbare plaats ver van het pad gevonden. Het aantal aangetroffen Kapjesmorieljes was daarentegen weer boven verwachting hoog. Kapjesmorieljes zijn weliswaar ook eetbaar, maar volgens de boeken een stuk minder smakelijk en daardoor niet erg in trek bij wildplukkers. De Kortstelige veldridderzwam en Bokaalkluifzwam waren tijdens de excursie nergens meer te vinden. Waarschijnlijk waren ze platgetrapt of weggevreten door insecten, slakken of kleine zoogdieren zoals muizen. Een mooie opsteker vormden de vele Vingerhoedjes die tijdens het voorlopen niet werden gezien maar nu onder de vele meidoorns werden gevonden. Er konden 88 soorten paddenstoelen worden genoteerd, maar of het zogenaamde voorlopen nu zinvol is geweest of niet, daar zijn de meningen over verdeeld.

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Piet Brouwer (leadfoto: Kortstelige veldridderzwam is vooral een voorjaarssoort maar komt soms ook in het najaar voor); Freek van Loon