Pasen is weer vroeg dit jaar: help mee eieren zoeken

In tegenstelling tot de andere inheemse slangen (adder en gladde slang) komt de ringslang vooral buiten natuurgebieden voor. Zelfs in de Randstad weet deze slang zich te handhaven en komt voor rondom steden als Amsterdam, Utrecht en Gouda. Behalve een sloot met kikkers, een (spoor)dijk om in te overwinteren en een plek om de eieren in af te zetten heeft de ringslang eigenlijk alleen voldoende dekking nodig…want vijanden heeft de ringslang meer dan genoeg.

Broeihopen: noodzakelijk voor voortplanting

Een broeihoop is een hoop organisch materiaal en bestaat uit een mengsel van ruwe stalmest, takken, maaisel en bladeren. Bij het verteren komt warmte vrij, waardoor broei ontstaat. In deze warmte worden de eieren van de ringslang uitgebroed. Bij gebrek aan natuurlijke broeihopen, en met het verdwijnen van mest- en composthopen op boerenerven, zijn aangelegde ringslang-broeihopen essentieel voor de voortplanting van ringslangen. Ringslangen zetten in juni hun eieren af. Afhankelijk van de temperatuur komen de eieren na zes tot acht weken uit en kruipen de babyslangetjes (zo’n twintig centimeter lang en potlooddik) de gevaarlijke buitenwereld in. Aangezien deze eiafzetplekken ook gebruikt kunnen worden als overwinteringsplek worden de broeihopen vaak pas in het daaropvolgende voorjaar onderzocht op broedsucces van het jaar daarvoor.

Lekker buiten bezig

De natuurliefhebbers gaan, uitgerust met riek en kruiwagen, de komende maand broeihopen afgraven. Het afgraven van de broeihoop wordt beloond met soms indrukwekkend grote hoeveelheden (tot wel duizenden) eidoppen van de ringslang. Daarnaast kom je bij het afgraven van zo’n broeihoop geregeld andere dieren tegen, amfibieën als de gewone pad en kleine watersalamander, maar ook dieren die je niet iedere dag ziet zoals neushoornkever, waterspitsmuis, Noordse woelmuis en veenmol.

Broeihopen.nl: het kennisplatform

Heb jij ook zin om een broeihoop voor de ringslang aan te leggen, check dan de website Broeihopen.nl, een kennisplatform waar alle ervaringen en gegevens over broeihopen beschikbaar zijn. Iedereen die broeihopen opzet, alleen of in een groep, kan zich hiervoor aanmelden.

Kennis maken?

Wil je eens kennis maken met de ringslang en een broeihoop omzetten? Als nieuwkomer kun je je aanmelden bij een bestaande werkgroep of je aanmelden voor een activiteit op de RAVON-agenda.

Van de ringslang en de broeihopen is de brochure De ringslang (pdf; 4,1 MB) verschenen die gratis te downloaden is.

Tekst: Ingo Janssen, RAVON
Foto’s: Jelger Herder (leadfoto: ringslang en ringslangeieren); RAVON