Druk van tijd en jachtgenoot bepalen of de jager schiet
Wageningen UniversityUit het onderzoek blijkt dat bij veel concurrentie van collega’s en een naderend einde van het jachtseizoen de jager de trekker eerder overhaalt. In het wetenschappelijk tijdschrift PNAS van deze week beveelt het onderzoeksteam aan voor een duurzaam wildbeheer rekening te houden met deze sociale randvoorwaarden van de jacht.
Schieten of niet
Onderzoeker Andries Richter van Wageningen University & Research en collega's van de Universiteit Oslo verzamelden gegevens van de jacht op edelherten. Zij analyseerden een bijzondere dataset met 256 jachtlocaties uit West-Noorwegen uit de periode 1999 – 2010, met niet alleen de bejaagde dieren, maar ook het wild dat was gezien, maar niet geschoten. De 181.989 beslismomenten werden gecombineerd met gegevens over het weer en de fase van de maan.
De onderzoekers ontwikkelden een theoretisch model dat formele regels en informele culturele jachtnormen bevat om conclusies te trekken over hoe de beslissing van een jager beïnvloed wordt om een dier te schieten.
Aflopend jachtseizoen
Uit hun onderzoek blijkt dat de resterende lengte van het jachtseizoen en de onderlinge concurrentie tussen jagers in sterke mate beïnvloeden of de jager een gespot dier zal schieten. Vooral de laatste week van het seizoen is de schietkans bij elke gelegenheid groter. Daarnaast blijkt dat wanneer een dier vaker opduikt een jager minder snel besluit om te schieten.
De jachtgegevens uit de Noorse databasis en de weergegevens werden in het model gestopt om het te toetsen. De uitkomsten bevestigen de vermoedens dat de resterende seizoenslengte en grotere groepen jagers de schietkans verhogen. Bij kleine groepen bedraagt die 20 procent twee maanden voor het einde van het seizoen en verdubbelt op de laatste dag van het seizoen. Bij grote groepen zijn die kansen respectievelijk circa 33 en 55 procent.
Menselijke factor in jagen
“De bevindingen laten zien dat de menselijke factor in de jacht een grote rol speelt,” zegt de Wageningse onderzoeker Andries Richter. De onderzoekers concluderen dan ook dat het wildbeheer verbeterd kan worden door rekening te houden met het gedrag van jagers. “Theoretische opties voor aangepast wildbeheer zijn bijvoorbeeld quota waarvan het onverbruikte deel kan worden meegenomen naar het volgend seizoen, of een quotum per jager”, vult de onderzoeker aan. “Het begrijpen van de wisselwerking tussen beleid, mens, en dier is de sleutel om beleid te optimaliseren en mens en natuur in balans te brengen,” stelt Andries Richter.
Tekst: Wageningen University & Research
Foto: Hans Dekker, Saxifraga