Bloemen voor vlinders, bijen en mensen

De afgelopen vier jaar hebben De Vlinderstichting en de Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV), met financiële steun van de Postcodeloterij, op meer dan 40 locaties idylles aangelegd. Hierbij was betrokkenheid van mensen essentieel. De planvorming, de aanleg en monitoring gebeurt zoveel mogelijk in samenwerking met omwonenden, imkers, IVN-ers en anderen. Hierdoor is de idylle een plek van de mensen en zal deze ook in de komende jaren duurzaam blijven voortbestaan. Mooi voorbeeld is de idylle die momenteel wordt aangelegd in Raamsdonkveer. Deze ligt naast het Dongemondcollege en de leerlingen van het Technasium hebben plannen gemaakt voor de inrichting. Daarvoor zijn ze de wijk er omheen ingetrokken en hebben mensen gevraagd naar hun wensen, ze hebben zich verdiept in de eisen van vlinders en bijen en zijn zo met prachtige ideeën gekomen. Ze zullen ook meehelpen met de aanleg en de komende jaren met het onderzoek naar de vlinders en bijen. Frank van Marle, initiatiefnemer van de idylle in Almelo liet zien hoe de idylle daar onderdeel is van een veel groter project waarbij groen, stadslandbouw en biodiversiteit centraal staan.

Jojanneke Bijkerk, van de Cruydt-Hoeck ging in op de aanleg van bloemrijk grasland. Dat is niet zomaar even een zak zaad uitstrooien, maar er is een goede voorbereiding nodig. Allereerst moet je goed de uitgangssituatie weten. Is het zand- of kleigrond, vochtig of droog en wat is de geschiedenis van het perceel? Dan moet je de grond goed voorbewerken, wat vaak inhoudt dat de bovenste laag met de bestaande plantengroei wordt verwijderd. Hierbij is van belang de bodem daaronder zo min mogelijk te verstoren. Vervolgens kan er dan worden ingezaaid. Voor een duurzaam resultaat doe je dat met inheemse, meerjarige planten, die thuishoren op die locatie. Dan is geduld nodig, want een meerjarige plantengroei is niet binnen een paar weken ontstaan. Er werd tijdens het symposium uitgebreid ingegaan op het beheer, want dat is essentieel voor het slagen. Het dilemma is duidelijk: voor de vlinders, bijen en mensen zijn bloemen van belang, maar voor het goed ontwikkelen van zo’n bloemrijke situatie is maaien noodzakelijk. In de eerste jaren moet er, als het een voedselrijke plek is met veen of klei bijvoorbeeld, soms wel drie maal in het jaar gemaaid worden en dan maai je altijd bloemen weg.

Als er eenmaal mooi bloemrijk grasland is ontstaan, moet je gefaseerd gaan maaien. Dat houdt in dat er altijd, bij alle maaibeurten delen blijven staan. Wankja Ferguson, ecologisch hovenier, liet in haar presentatie duidelijk zien waarom dat nodig is. Van februari tot in november zijn bijen en hommels actief en hebben ze dus voedsel nodig. In juni en juli bijvoorbeeld, als er overal in het land volop wordt gemaaid, zijn zelfs de meeste bijensoorten aanwezig. Plekken waar geen delen met bloemen blijven staan, zijn dan ongeschikt en de vlinders en bijen zullen er verdwijnen. Anthonie Stip ging in zijn presentatie in op een manier waarop je dat gefaseerde maaien kunt doen, het zogenaamde sinusbeheer. Door deze methode krijg je een terrein met veel variatie en altijd voldoende voedselaanbod. Titia Wolterbeek, directeur van De Vlinderstichting, benadrukt dat het project idylle wel wordt afgerond, maar dat dit niet betekent dat er niet nog veel meer idylles worden aangelegd. Ze gaf de ambitie aan: “Iedere gemeente in Nederland moet minimaal een idylle hebben.” De dagvoorzitter, Wouter Schouwstra van de NBV, gaf in zijn slotwoord aan dat er deze middag enorm veel informatie is uitgewisseld. “Gelukkig is er al veel bekend over hoe we meer bloemen in het groen kunnen krijgen, dus laten we aan de slag gaan!”

Meer info? Mail naar idylle@vlinderstichting.nl

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting