Een netelige kwestie

De rupsen van dagpauwoog en kleine vos zijn nu en in de komende weken goed te vinden. De eitjes worden door het vrouwtje in groepen bijeen afgezet, soms wel 60 tot 100 stuks. De rupsen komen snel uit en beginnen te eten. Nadat ze hun eischaal op hebben beginnen ze aan de brandnetel. Omdat dit een zeer eiwitrijke plant is, groeien de rupsen enorm hard en al snel barsten ze letterlijk uit hun vel. Onder die afgevallen huid bevindt zich een jonge rupsenhuid die weer een eind mee kan rekken. Na een paar dagen barsten ze ook hier weer uit. Zo vervellen ze nog een aantal keren en in een paar weken tijd groeien ze van 1,5 millimeter naar een centimeter of 3 tot 4.

Als je zo’n rupsengroep tegenkomt kun je ze, als ze al wat vervellingen achter de rug hebben, goed herkennen. De rupsen van dagpauwoog zijn zwart met een blauwige gloed en veel hele kleine witte stipjes. Die van kleine vos zijn bruinachtig zwart met flink veel gele tekening. Ook landkaartjesrupsen zitten in groepen bij elkaar. Deze zijn bruinzwart zonder verdere kleur, dus geen witte stipjes en geen gele tekening.

Er zijn nog meer rupsen die brandnetel als enige of als belangrijkste waardplant hebben, waaronder gehakkelde aurelia en atalanta. De eitjes van deze soorten worden een voor een afgezet en daar zijn de rupsen dus niet in groepen aanwezig, maar min of meer solitair. De rups van gehakkelde aurelia heeft opvallende kleuren en je zou denken dat ze hierdoor wel veel zullen worden opgegeten door natuurlijke vijanden. Toch blijken die kleuren lang niet zo opvallend als ze ergens op de bosbodem op een brandnetel zitten. Ze lijken dan sprekend op een vogelpoepje dat daar ook volop op de brandnetel aanwezig is. De atalantarups krijg je niet makkelijk te zien, want deze verstopt zich normaal gesproken overdag in een kokertje van brandnetelblad.

Het is zeker de moeite waard om te kijken of u deze rupsen bij u in de buurt kunt vinden. Ze zitten in het hele land en het mooie is dat je rupsen ook kunt zoeken als het minder stralend weer is.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting