Uniek beeld: necrofilie bij goudhaantjes

Druk gefladder in de tuin deed een kijker van Vroege Vogels tv naar zijn camera grijpen: er lag een dood vogeltje op de grond en een soortgenoot probeerde driftig met zijn dode partner te paren. Unieke beelden, aldus Kees Moeliker, die wereldberoemd is geworden met zijn publicatie over necrofilie bij eenden. Het filmpje is dinsdag 19 april te zien in de uitzending van Vroege Vogels tv, 19.20 uur op NPO2.

Bij mensen is necrofilie, seks hebben met een lijk, vaak gekoppeld aan crimineel gedrag. Bij dieren ligt dat heel anders, volgens Moeliker. Daar is het puur een hormonale kwestie. Als zo’n dood vogeltje in een paringspositie neerkomt, dat wil zeggen met de vleugeltjes opzij en het staartje omhoog, is bij de partner de paringsprikkel groot genoeg om het besef van dood te overstijgen, zeker in het voorjaar, als alles gericht is op voortplanting.

Het is voor het eerst dat necrofiel gedrag bij zulke kleine zangvogeltjes als goudhaantjes is vastgelegd op camera. De opname is daarom wetenschappelijk zeer waardevol. Kees Moeliker beheert het grootste archief van dierennecrofilie ter wereld. Hij is de eerste bioloog die necrofiele homoseksualiteit bij een eend heeft beschreven en gedocumenteerd. Naar aanleiding van deze waarneming kreeg Moeliker de bijnaam eendenman. In 2003 kreeg hij voor deze waarneming de Ig Nobelprijs, de prijs die sinds 1991 wordt gegeven aan ‘Improbable research’: onderzoek ‘waar men eerst om moet lachen, maar dat ook tot denken aanzet.’

Necrofiel goudhaantje: Vroege Vogels tv, dinsdag 19 april, 19.20 uur op NPO2.

Tekst: Vroege Vogels
Foto's: Vroege Vogels (leadfoto: necrofiel goudhaantje); Bart Vastenhouw, Saxifraga