Vlinderecologen kijken naar de toekomst

Future4Butterflies is het vierde internationale vlindercongres op Nederlandse bodem. Het eerste werd in 1989 gehouden en sinds 2008 gebeurt dat elke vier jaar. Vlinders zijn de meest populaire insecten. Ze staan dan ook al lang in de belangstelling van zowel onderzoekers als liefhebbers. Dat heeft een schat aan gegevens opgeleverd over veranderingen in verspreiding en talrijkheid op korte en op lange termijn. In Nederland zorgt het Landelijke Meetnet Vlinders nu 25 jaar voor betrouwbare gegevens over veranderingen in de vlinderstand. Dergelijke monitoring vindt nu in 22 landen in Europa plaats. Jaarlijks lopen vlindertellers zo twee keer rond de aarde!

Vlinders kunnen daarmee goed worden benut als graadmeters voor de natuur. Ze zijn gevoelig voor verandering en die gevoeligheid is met succes gebruikt om graadmeters voor klimaatverandering, graslandkwaliteit en sinds kort ook stikstofdepositie te ontwikkelen. Nachtvlinders worden in toenemende mate in het vlinderonderzoek meegenomen, onder andere om de invloed van lichtvervuiling vast te stellen. Vanwege hun talrijkheid en diversiteit zijn nachtvlinders een belangrijke groep, als voedsel voor vogels en vleermuizen, maar ook als begrazers en bestuivers van bloemen en gewassen.

“Op het gebied van vlinderbescherming is het glas zowel half vol als half leeg” stelt Michiel Wallis de Vries, mede-organisator van het congres en hoogleraar Ecologie en Bescherming van Insecten aan Wageningen University. “Positief is dat de achteruitgang van de afgelopen decennia gestopt lijkt te zijn en dat er zelfs van enig herstel sprake is. Maar er is dan ook zoveel verloren gegaan dat er nog een lange weg af te leggen is. Het vlinderonderzoek wijst erop dat we op veel borden tegelijk aan zet zijn: lokaal door goed beheer, regionaal door een robuust natuurnetwerk, landelijk door een stevig natuurbeleid en Europees door via landbouw- en milieubeleid prioriteit te geven aan duurzaam land- en energiegebruik. De vlindermonitoring zal kunnen laten zien of we daarin ook resultaat boeken!”

Het vlindercongres sluit zaterdag in stijl af met een excursie naar de omgeving van ‘s Hertogenbosch, waar het Europees beschermde pimpernelblauwtje een gidssoort is voor natuurherstel in het LIFE-project ‘Blues in the Marshes’. Het programma van het congres vindt u hier. De registratie is gesloten, maar deelname voor een dag kost 25 euro, aanmelden bij de balie.

Tekst: De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling