Zeldzaam Doolhofelfenbankje hoog in de duinen

Het Doolhofelfenbankje

Op de viltige bovenkant van het eenjarige Doolhofelfenbankje (Cerrena unicolor) overheersen de kleuren grijs en bruin, als deze al niet groen is geworden door algengroei. Nieuwe groeizones missen dit groen. Het gemakkelijkst zijn Doolhofelfenbankjes te herkennen aan de onderkant. Deze bestaat niet uit poriën zoals bij andere elfenbankjes, maar uit een langgerekte kronkelige structuur. Hierdoor wordt de indruk gewekt van een doolhof in zakformaat. Het Doolhofelfenbankje heeft bij doorsnijden een kenmerkend donkerbruin tot zwart lijntje net onder de hoedhuid. Het vlees is bleekbruin.

Standplaatsen

Doolhofelfenbankjes zijn niet te vinden in grote aaneengesloten boscomplexen. Ze geven de voorkeur aan open standplaatsen zoals open lanen, bosranden en boomsingels. Ze zijn hier te vinden op dikke dode stammetjes en takken van een hele reeks loofhoutsoorten. Volgens de literatuur vooral van beuk en esdoorn, maar ook berk, populier, eik en paardenkastanje worden genoemd. Soms zitten ze als wondparasiet op levende bomen. Het Doolhofelfenbankje is door nog onbekende redenen sterk achteruit gegaan en daardoor in de categorie "bedreigd" op de Rode Lijst terecht gekomen.

Nok van Schoorl

Het Doolhofelfenbankje prefereert open standplaatsen boven grote aaneengesloten boscomplexen. De nieuwe vindplaats van het Doolhofelfenbankje op de houten balustrade van een uitkijkduin, weer en wind trotserend, is een schoolvoorbeeld van een open standplaats. Een onbeschutte standplaats op het uitkijkduin is een plek van uitersten. Vooral 's zomers in de volle zon zijn normaliter niet de meest ideale leefomstandigheden voor paddenstoelen. Het uitkijkduin is met een hoogte van 52 meter één van de hoogste duinen van Nederland en niet zozeer een plaats waar je zeldzame paddenstoelen zou verwachten. De vondst van het Doolhofelfenbankje betrof geen enkel exemplaar want de houten balustrade van het uitkijkduin zat er vol mee. Van welke houtsoort de balustrade is gemaakt valt door de ouderdom van het hout moeilijk te zeggen. Het herkennen van dergelijk hout is specialistenwerk.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging