Zeldzame steuren uitgezet in de Rijn

Bericht uitgegeven door ARK [land] op [publicatiedatum]

Het Wereld Natuur Fonds (WNF), ARK Natuurontwikkeling en Sportvisserij Nederland hebben op 10 juni opnieuw tientallen jonge steuren uitgezet op de grens met Duitsland, in de Rijn bij Spijk. De terugkeer van deze zeldzame trekvis, die ernstiger bedreigd is dan de panda, is een mijlpaal voor het herstel van de deltanatuur. De uitzetting is onderdeel van het Droomfonds Natuurherstel Haringvliet waarin een coalitie van zes organisaties ruim baan maakt voor deltanatuur, trekvogels en -vissen met steun van de Nationale Postcode Loterij.

De Europese Atlantische steur is de grootste vis die thuishoort in onze rivieren. Hij kan meer dan 3 meter lang worden en daarbij ruim 300 kilo wegen. Deze steurensoort leefde duizenden jaren lang in Nederland, maar in de jaren 50 van de vorige eeuw werd de laatste steur gevangen en gedood.

Europese samenwerking
De steuren die nu worden losgelaten worden voorzien van een zender die het mogelijk maakt ze te volgen. Dit zenderonderzoek geeft inzicht in het gedrag van de steur in de Rijn. De steuren zijn ter beschikking gesteld door de Franse onderzoeksinstelling Irstea. Naast Frankrijk, werkt ook Duitsland aan het herstel van de Europese steurenpopulatie en mede dankzij hun medewerking werd in 2012 een start gemaakt met de eerste uitzetting van steuren in de Rijn. Op 10 juni werden de steuren losgelaten in de Rijn door vertegenwoordigers van de Nederlandse en Duitse overheid. Een symbolische handeling waarbij de buurlanden samen laten zien zich in te willen zetten voor trekvissen en grensoverschrijdend rivierherstel.

2012: De steur terug in Nederland
In 2012 keerde de Europese steur voor het eerst terug in de Nederlandse rivieren na meer dan 50 jaar afwezigheid. 47 steuren werden in mei van dat jaar losgelaten in de Oude Maas bij Rotterdam en in de Waal bij Nijmegen. Deze steuren zijn naar zee gezwommen en de verwachting is dat zij pas over een jaar of drie uit zee terugkeren om te paaien.

Steur als symbool voor een gezonde delta en rivieren
Door stuwen, sluizen, riviercorrecties, overbevissing en vervuiling werd de steur in Nederland steeds zeldzamer en is het laatste exemplaar in 1952 opgevist bij Tiel. Nu komt de Europese steur nog maar op één plek voor in Europa: in de Gironde, bij Bordeaux in Frankrijk.

De waterkwaliteit van de Rijn en andere rivieren is de laatste decennia flink verbeterd en er is volop voedsel aanwezig voor jonge steuren. Toch zal de steur niet zelfstandig terugkeren. Daarvoor is een nieuwe generatie steuren nodig met de Rijn als geboortegrond. Er wordt dan ook gewerkt aan een Rijn-opkweekcentrum voor onderzoek, kweek en uitzet van jonge steuren.

Vele organisaties zetten zich in voor een gezonde delta en de toekomst van de steur in onze wateren. Samenwerking met de beroeps- en sportvisserij is daarbij onontbeerlijk. Samen werken we aan gezonde rivieren, delta en Noordzee met duurzame visserij, waarbij beschermde vissoorten als de steur worden ontzien.

Niet alleen de steur profiteert daarvan. De steur staat symbool voor vele trekvissen zoals zalm, zeeforel en paling die voor hun leven en voortplanting zowel de zee als de rivieren nodig hebben. Voor al deze vissen geldt dat ze een natuurlijke rivierdelta met zoet-zout overgangen, getijdeverschillen en een open verbinding naar zee nodig hebben. Een (gedeeltelijk) open Haringvliet is daarmee een belangrijke voorwaarde voor een gezonde populatie Europese steuren.

Tekst: Bram Houben, ARK Natuurontwikkeling
Foto’s: Jelger Herder, Digital Nature