Eikenprocessierupsen in goede conditie, over twee weken uit ei

Bericht uitgegeven door Kenniscentrum Eikenprocessierups [land] op [publicatiedatum]

De eikenprocessierupsen worden dit jaar rond 13 april uit het ei verwacht, net voordat de bladeren aan de eiken komen. Ze zijn daarmee twee weken later dan het recordvroege 2014. Bij een normale ontwikkeling van de temperatuur zullen de eerste rupsen rond 20 mei brandharen krijgen. De conditie van de rupsen in de eitjes is goed, er worden, in tegenstelling tot vorig jaar, vrijwel geen lege eitjes aangetroffen. In combinatie met de gunstige uitvliegomstandigheden vorig jaar zijn dit jaar relatief grote aantallen rupsen te verwachten.

Het voorjaar is voelbaar in de lucht aanwezig en insecten zijn alweer actief geworden. Veel bomen en struiken staan op het punt om in blad of in bloei te komen. Op basis van de huidige temperatuurontwikkeling en de verwachte weersomstandigheden in de komende twee weken verwachten we dat de eerste eikenprocessierupsen rond 13 april uit het ei gaan komen. In het zuiden van het land zal dit enkele dagen eerder zijn en in het noorden enkele dagen later. Na de zeer warme winter vorig jaar kwamen de eerste rupsjes al in de laatste dagen van maart uit. Nog nooit eerder kwamen ze al in maart tevoorschijn. Op basis van de bladontplooiingverwachting van De Natuurkalender komen de eerste zomereiken dit jaar rond 19 april in blad en is er volop voedsel beschikbaar. Rond 2 mei zal de helft van de eiken zijn eerste bladeren ontplooid hebben. Bij een normale ontwikkeling van de temperatuur in april en mei zullen de rupsen rond 20 mei het vierde larvale stadium bereikt hebben en de eerste brandharen krijgen. Vorig jaar was dat al in de eerste week van mei.

Relatief veel processierupsen verwacht
Om de conditie van de eikenprocessierupsjes in de eieren te bepalen, onderzocht Silvia Hellingman diverse eipakketten. De beoordeelde eipakketten zijn afkomstig uit de insectenstations in Dieverbrug (Drenthe) en Mill (Noord-Brabant). De rupsen hebben zich goed ontwikkeld. Waren in het voorjaar van 2014 diverse lege kamers in de eipakketten te vinden, dit jaar zijn de kamers allemaal gevuld. Dit jaar zullen dus uit vrijwel alle eitjes ook rupsen komen. Daarnaast waren de vliegomstandigheden voor de eikenprocessievlinders vorig jaar zomer voor de vroege vlinders heel gunstig. Door de vele regen in augustus hebben de vlinders niet ver kunnen vliegen. Dit kan betekenen dat er in 2015 grotere concentraties van de eikenprocessierups aanwezig zijn op vrijwel dezelfde locaties als in 2014 en dat mogelijk slechts een kleiner deel verder verspreid is. Alles bij elkaar genomen koersen we af op een jaar met relatief grote aantallen eikenprocessierupsen. De temperatuur in de komende maanden speelt echter ook nog een rol. Bij hoge temperaturen ontwikkeld de populatie zich beter. Uit ervaringen in Amsterdam blijkt dat voorafgaand aan een jaar met veel eikenprocessierupsen de gemiddelde dagtemperatuur in de maand april boven 10 graden Celsius ligt. De maandverwachting van het KNMI geeft momenteel aan dat de temperatuur boven het langjarig gemiddelde uit gaat komen.

Tekst: Kenniscentrum eikenprocessierups
Foto's: Silvia Hellingman