Voorlente komt al op gang door hoge temperaturen

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Door de aanhoudende hoge temperaturen bloeien op diverse plaatsen al onder andere speenkruid, gele kornoelje, sleedoorn en krokus. Midden in de meteorologische winter is hiermee eigenlijk al de voorlente van start gegaan, ruim een maand vroeger dan normaal.

Ondanks dat de minimumtemperatuur in december regelmatig onder het vriespunt kwam was december ruim een graad Celsius warmer dan normaal. In de eerste 12 dagen van januari lag de gemiddelde temperatuur zelfs 2,4 graden Celsius boven de normaal. De gemiddelde temperaturen van de afgelopen anderhalve maand zijn vergelijkbaar met een gemiddelde maartmaand, maar dan vijftig jaar geleden. Het gevolg is dat er op Natuurkalender.nl al veel eerste bloeiwaarnemingen binnen komen van vroege voorjaarsbloeiers.

In het zuidwesten en midden van Nederland worden al de eerste gele bloemetjes van speenkruid gezien. Vijftig jaar geleden lag de piek van de bloei van speenkruid in het einde van maart. Gisteren werd zelfs al de eerste sleedoorn in bloei gezien. De piek van de eerste bloeiwaarnemingen van deze struik lag vijftig jaar geleden rond half april. Andere planten die al beginnen met bloeien zijn onder andere forsythia, hazelaar, gele kornoelje, klein hoefblad en gele krokus. Gele krokusjes bloeiden vroeger vooral pas vanaf maart en maar een enkele keer aan het einde van januari. Nu dus al in het begin van januari.

Oud of nieuw groeiseizoen?
Ook komen er meldingen binnen van bloeiend fluitenkruid, scherpe boterbloem, kruipende boterbloem, witte dovenetel en kropaar. Waarschijnlijk zijn dit soorten die de hele winter al in bloei staan. Uit de Eindejaars Plantenjacht van FLORON bleek namelijk dat er rond de jaarwisseling bijna 400 wilde of verwilderde plantensoorten in bloei gezien werden, een kwart van alle in Nederland voorkomende plantensoorten. In dit soort winters wordt het voor veel planten moeilijk om te bepalen of het nu een eerste bloei van het nieuwe groeiseizoen is of dat het groeiseizoen van het vorige jaar direct overgaat in het nieuwe groeiseizoen en dat de winter overgeslagen wordt.

Uiteraard kan het nog volop winter worden. Vorig jaar bleef de winter helemaal uit maar in 2012 ontstond er zeer veel vorstschade aan (tuin)planten en bomen door een combinatie van (zeer) hoge temperaturen in december en het begin van januari en plotseling minimumtemperaturen van 20 graden onder het vriespunt begin februari. In de meerdaagse verwachting gaat de temperatuur geleidelijk aan naar beneden maar strenge vorst zit er nog niet in waardoor de voorlente zich geleidelijk aan zal uitbreiden over het land.

Tekst: Arnold van Vliet, Wichertje Bron en Sara Mulder, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s: Arnold van Vliet