Positieflijst zoogdieren van kracht

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]

Op 1 februari is de positieflijst voor zoogdieren van kracht geworden. In deze lijst staan 51 soorten genoemd die als huisdier gehouden mogen worden. Dat zijn naast de gebruikelijke hond, kat, konijn en cavia met name verschillende soorten kleine knaagdieren, maar ook landbouwdieren, enkele geitachtigen en kangoeroes.

Daarnaast wordt een lijst gehanteerd met 48 soorten die onder bepaalde voorwaarden gehouden mogen worden. Het gaat daarbij met name om verschillende soorten eekhoorns, stekelvarkens, paarden en zwijnen. Soorten die niet op deze lijsten staan mogen niet meer gehouden worden.

Dankzij deze lijst mogen de meeste uitheemse soorten niet meer gehouden worden en dat gaat veel dierenleed voorkomen. Ook verkleint dit problemen met concurrentiekrachtige soorten (zogenaamde invasieve exoten), die zich in het wild vestigen en inheemse soorten verdringen of andere schade veroorzaken.

Uitheemse eekhoorns
In 2009 deed het Bureau van de Zoogdiervereniging onderzoek naar handel in en het houden van uitheemse eekhoorns in Nederland. Toen bleken er minimaal 40 (onder-)soorten gehouden en verhandeld te worden. Daarbij zaten soorten waarvan bekend is dat ze onze inheemse rode eekhoorn schade berokkenen als ze een populatie in het wild vormen, zoals de uit Amerika afkomstige grijze eekhoorn en de uit Azië afkomstige Pallas’ eekhoorn.

De Pallas’ eekhoorn heeft in Nederland een populatie in het wild gevormd in en rond Weert en verdrong daar de rode eekhoorn. Sinds 2011 wordt de populatie Pallas’ eekhoorns door het Bureau van de Zoogdiervereniging weggevangen en de soort lijkt momenteel nagenoeg uit het wild verdwenen te zijn. De inheemse rode eekhoorn neemt het vrijgekomen leefgebied weer in, waarmee de wegvangactie vooralsnog een groot succes genoemd mag worden. Sinds 2012 mag deze soort (maar ook grijze eekhoorn en Amerikaanse voseekhoorn) niet meer gehouden worden.

Veel soorten nog toegestaan
Op de positieflijst staan maar liefst 21 eekhoornsoorten die onder bepaalde voorwaarden gehouden mogen worden. Dat is aanzienlijk meer dan de acht soorten waar eerder sprake van zou zijn. Van deze soorten is niet altijd bekend in hoeverre ze zich in het wild in Nederland kunnen vestigen en of ze in dat geval schade kunnen veroorzaken. De selectie van soorten voor de positieflijst is namelijk niet verricht op invasiviteit, maar op dierenwelzijn en volksgezondheid. De Rijksoverheid zou er goed aan doen om ook invasiviteit als criterium te gaan gebruiken en deze lijst daarop aan te passen.

Overgangsregeling
Er is wel een overgangsregeling voor de soorten die niet meer gehouden mogen worden. Mensen die dergelijke soorten houden (zoals de relatief veel gehouden Siberische grondeekhoorn en Amerikaanse rode eekhoorn), mogen deze individuen behouden als ze aan kunnen tonen dat de dieren al in Nederland verbleven bij in werking treden van deze regeling. Er mag met deze dieren echter niet meer gefokt worden.

Oproep: meld waarnemingen!
Een negatief effect als gevolg van inwerking treden van de positieflijst kan zijn dat eigenaren dieren los laten om van de problemen af te zijn. We willen daarom mensen oproepen om extra alert te zijn op het voorkomen van uitheemse zoogdiersoorten in het wild en deze via Telmee.nl of Waarneming.nl te melden.

Tekst: Vilmar Dijkstra, Bureau van de Zoogdiervereniging
Foto: Bernadette van Noort