Suzuki-fruitvlieg hele winter op grote schaal actief gebleven

Bericht uitgegeven door Agropoli, Wageningen University en Biocontrole Onderzoek en Advies [land] op [publicatiedatum]

De zachte winter heeft ervoor gezorgd dat de beruchte suzuki-fruitvlieg de hele winter actief is gebleven. Telers van zacht fruit, blauwe bessen, kersen, wijnbouw en sierteelt hebben de hele winter door veel fruitvliegen gevangen en opgestuurd voor analyse. De suzuki bleek ook massaal in eiken te zitten. De vangsten uit bosschages en bladhoudende planten zijn de hele winter door hoger gebleken dan uit kale gewassen zonder blad.

In 2012 werd de suzuki-fruitvlieg pas voor het eerst in Nederland ontdekt. Sindsdien heeft hij zich explosief uitgebreid over Nederland. De fruitsector maakt zich ernstig zorgen over deze exoot omdat deze fruitvlieg tot meer dan 80 procent van de oogst kan vernietigen. Er zijn ook effecten op de natuur te verwachten aangezien ze ook vruchten in de natuur aan kunnen tasten, maar cijfers daarover zijn nog niet bekend. Om te kijken hoe de suzuki de winter door is gekomen hebben diverse fruittelers de hele winter door fruitvliegvalletjes opgehangen en opgestuurd voor analyse. Uit deze zendingen bleek duidelijk dat de suzuki-fruitvlieg de hele winter is blijven vliegen. In de weken met nachtvorst nam het aantal gevangen exemplaren af maar bij opnieuw stijgende temperaturen was meteen weer een stijging in de gevangen aantallen te zien.

Veel bij eiken
We hebben ook specifiek gevraagd om in en rondom eikenbomen extra vallen te plaatsen, omdat uit eigen onderzoek en uit literatuur naar voren komt dat suzuki-fruitvlieg stoffen uit de schors van eiken gebruikt om zich te voeden. De vangsten in de eiken waren in december en januari massaal, mogelijk mede omdat er lang veel dor blad aan de eiken is blijven hangen. De eiken bieden met deze bladeren een beschutte schuilplaats; dat kan naast de voeding meespelen in de aantallen die zijn gevangen. De laatste 6 weken hebben we weinig vangsten uit eikenbomen ontvangen. De vangsten uit bosschages en bladhoudende planten zijn de hele winter door hoger gebleken dan de vangsten uit kale gewassen zonder blad. Een strooisellaag en blad aan gewassen bieden goede schuilplaatsen wat maakt dat ze zich daarin in grotere aantallen ophouden. Opvallend is dat de aanwezigheid van vruchten daarbij geen factor van belang lijkt te zijn. Ze worden namelijk ook aangetroffen in hulst en laurierkers zonder bessen.

Naaldbomen lijken ook geschikt
Het zijn niet alleen de loofbomen die interessant zijn voor de suzuki, maar ook naaldbomen. Silvia Hellingman heeft deze winter in Spanje veel suzuki’s gevangen langs een bosperceel met naaldbomen waar in de verste verte geen bessen of vruchten aanwezig waren als voedselbron. Naaldbomen zoals grove den scheiden via hun naalden ook suikers uit. We vermoeden dat de suzuki zich daarop goed kan voeden.

In fruitpercelen en wijngaarden met vanaf december compleet kale planten namen de vangsten in de loop van de winter af. Op een aantal bedrijven werden in de laatste inzendingen van februari en maart geen suzuki’s meer aangetroffen. De temperaturen gaan de komende week echter weer flink oplopen. In april wordt de monitoring dan ook nog voortgezet. Wat de waardplanten betreft zijn er naast de bladhoudende planten, naaldbomen en eiken, momenteel voor de monitoring vooral nog besdragende sierheesters interessant zoals cotoneaster, skimmia en gaultheria. Van camellia is bekend dat suzuki zich kan voeden op knoppen en open bloemen. Camellia staat nu massaal in bloei.

Verdere uitbreiding zeer waarschijnlijk
De resultaten van de wintermonitoring laten zien dat de suzuki-fruitvlieg zich ook in onze winters thuis voelt en voldoende voedsel kan vinden om te overleven en in dit soort milde winters zelfs actief te blijven. Een andere factor die de suzuki-fruitvlieg afgelopen maanden in de kaart heeft gespeeld is het verbod op uitvoer van fruit naar Rusland. Daardoor is veel groot fruit waaronder appels en peren niet geoogst, op de grond gevallen en blijven liggen. Het rottende fruit is ideaal voor de fruitvlieg geweest. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat de spectaculaire uitbreiding van de suzuki-fruitvlieg voorlopig nog niet gestopt is.

Tekst: Wilma Windhorst, Agropoli; Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University en Silvia Hellingman, Biocontrole Onderzoek en Advies
Foto's: Silvia Hellingman