Kleine watersalamandermannetjes klaar voor actie

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]

Vrijwilligers van RAVON hebben begin januari tijdens hun eerste veldbezoek van het nieuwe jaar al mannetjes van de kleine watersalamander in broedkleed aangetroffen in het Aamsveen te Overijssel. De mannen zijn nu al geheel klaar voor de voortplanting en wachten op de komst van de eerste vrouwtjes.

Monitoring Aamsveen
Als voorbereiding op de monitoring van een aantal poelen in het Aamsveen hebben de vrijwilligers op 3 januari het gebied alvast bezocht. In het gebied worden dit jaar monitorronden gelopen op soorten als boomkikker, kamsalamander en kleine watersalamander. Door de warme omstandigheden deze winter hoopten de vrijwilligers dat er al actie te zien zou zijn, want bij veel amfibiesoorten hebben de mannetjes de neiging hun kansen te spreiden.

Sommige individuen kiezen ervoor om al heel vroeg in het seizoen in de voortplantingswateren aanwezig te zijn om zo met de eerste vrouwtjes te kunnen paren. Dus zochten de vrijwilligers met een schepnet voorzichtig de bovenste waterlagen af. Met de nadruk op voorzichtig om vooral de onderste lagen en de daarin eventueel nog overwinterende dieren niet te verstoren. En met positief resultaat: ze vonden twee mannetjes van de kleine watersalamander al helemaal actief en getooid in prachtkleed, compleet met fraaie kam. En dat al op 3 januari: met recht vroege vogels!

Of deze gok de diertjes duur komt te staan, zal van de winter afhangen. Als koning winter toch nog de lage landen gaat bezoeken, en de poelen dichtvriezen, dan kunnen deze vroege casanova’s hopelijk een vorstvrij plekje zoeken en zo later in het voorjaar, als het ijs weer is geweken, alsnog aan hun amoureuze avonturen beginnen.

Kleine watersalamanders
Kleine watersalamanders overwinteren voor een belangrijk deel op het land, in holletjes in de grond of verscholen op vorstvrije plaatsen, en voor een klein deel in het water. Na de overwinteringsperiode trekken de op het land overwinterende salamanders naar de voortplantingswateren. Ze doen dat veel eerder dan de gewone pad of bruine kikker. In de nachten na de eerste mooie zonnige dagen in januari kan dat al plaatsvinden; gewoonlijk gebeurt dit in februari en maart, afhankelijk van de weersomstandigheden.

De zachte winter zorgt bij de kleine watersalamanders voor vervroeging van de voortplanting. Het is goed mogelijk dat we dit jaar het record van 2014 gaan verbreken. Toen werden op 30 januari de eerste eitjes van de kleine watersalamander aangetroffen in een tuinvijver in Culemborg.

Kijk voor meer informatie op www.ravon.nl.

Tekst: Joris Drubbel, Tariq Stark, Carlijn Laurijssens & Kris Joosten; RAVON
Foto: Tariq Stark