Kaukasische vleugelnoot, de eerste tekenen van verwildering

Bericht uitgegeven door FLORON [land] op [publicatiedatum]

Begint de als sierboom aangeplante Kaukasische vleugelnoot in Nederland te verwilderen? Het lijkt erop als we de situatie in Rotterdam bekijken. Sinds enkele jaren worden langs de Rijnhaven jonge bomen gevonden die zich spontaan hebben gevestigd.

De Kaukasische vleugelnoot (Pterocarya fraxinifolia) komt van nature niet in Nederland voor. Het is een imposante, breed uitgroeiende, boom die vanwege haar sierwaarde is ingevoerd vanuit de Kaukasus, en veelvuldig wordt aangeplant in parken. Ondanks de grote productie van vruchten staat de Kaukasische vleugelnoot te boek als een boom die zich in Nederland niet of nauwelijks uitzaait. Wel vormt ze overvloedige wortelopslag. In de jaren negentig van de vorige eeuw werden de kiemplanten, met hun karakteristieke 4-lobbige kiembladen, al wel geregeld waargenomen onder de Rotterdamse Vleugelnoten, maar deze kiemplanten stierven vervolgens in de loop van de zomer allemaal af. De laatste jaren worden in Rotterdam echter steeds vaker ook jonge bomen gevonden; de eerste tekenen van verwildering in Nederland.

Kaukasische vleugelnoot is in het gebied van herkomst een rivierbegeleidende soort die zich via drijvende vruchten verspreidt. En dat lijkt hij in Rotterdam de laatste jaren in toenemende mate te doen. In 2013 werd een tiental jonge bomen gevonden op de kademuren en op de stortstenen oever langs de Rijnhaven. Ook blijken zaailingen in het Kralingse Bos, na het kappen van de moederboom , plotseling wél te overleven. Deze ontwikkeling is wellicht reden tot enige waakzaamheid. Kaukasische vleugelnoot vormt namelijk, mede door de overvloedige worstelopslag, een dichte kroon waaronder door lichtgebrek bijna niets anders kan groeien. Zelfs de eigen kiemplanten sterven door lichtgebrek. Vanwege deze dominante invloed op zijn omgeving zitten we niet te wachten op grootscheepse verwildering van Kaukasische vleugelnoot, zeker niet op de oevers van onze rivieren.

We zijn benieuwd of Kaukasische vleugelnoot ook op andere plaatsen in Nederland verwildert. Mocht je jonge bomen tegenkomen waarvan je zeker bent dat het geen wortelopslag is , geef deze dan, bij voorkeur voorzien van een foto, door op telmee.nl of waarneming.nl. Vermeld daarbij dat het gaat om zaailingen.

Een uitgebreider artikel over de verwildering van Kaukasische vleugelnoot in Rotterdam is te vinden in Straatgras 25(2): 36-37. Het artikel kan worden gedownload via de website van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam (3,81 MB).

Tekst: Remko Andeweg, Bureau Stadsnatuur en Edwin Dijkhuis, FLORON
Foto’s: Remko Andeweg