Huiskat vangt vooral Bosmuizen, maar ook Wezels

Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]

Hoewel muizen overal in Vlaanderen voorkomen en een belangrijke plek hebben in de voedselketen, is er maar weinig bekend over hun precieze verspreiding. Om die leemte te vullen heeft Natuurpunt het voorbije jaar de hulp ingeschakeld van eigenaars van Vlaamse huiskatten. Informatie over ruim 1300 kattenvangsten wijst uit dat de Bosmuis, Huisspitsmuis en Huismuis het vaakst gevangen werden, maar in totaal had de huiskat niet minder dan 101 verschillende diersoorten op het menu.

Muizen behoren tot de meest voorkomende zoogdiersoorten in Vlaanderen en zijn belangrijke schakels in het systeem van rovers en prooien. Zo vormen ze voor heel wat uilensoorten het stapel- of basisvoedsel. Toch is over de verspreiding van de soortgroep weinig bekend. Want hoewel een soort als de Huisspitsmuis waarschijnlijk even algemeen voorkomt als de Merel, zijn er van deze muizensoort nauwelijks waarnemingsgegevens. Hoe dat komt? Muizen zijn nachtactieve dieren en dat maakt hen relatief onopvallend. Sommige soorten doen ook een winterslaap. Bovendien zijn de verschillende soorten niet zo gemakkelijk van elkaar te onderscheiden voor een leek. Tot slot is het standaard muizenonderzoek niet voor iedereen weggelegd: onderzoekers plaatsen en controleren inloopvallen of pluizen braakballen van roofvogels uit.

Met de actie ‘Wat vangt de kat’ probeert Natuurpunt het grote publiek en vooral hun huiskatten in te schakelen om meer meetgegevens te kunnen verzamelen. In Vlaanderen leven naar schatting één miljoen katten. Die vangen gemiddeld twee prooien per maand, of samen zo'n 24 miljoen prooien per jaar: een potentiële schat aan informatie over de verspreiding van muizen dus. Gevraagd werd om elke vangst van de kat te melden op www.watvangtdekat.be, de soortgroep te bepalen en enkele foto’s toe te voegen ter controle.

Uit de 1307 doorgegeven vangsten blijkt dat de diversiteit aan soorten die het dieet van de huiskat uitmaken zeer groot is. Onze Vlaamse huiskat is een echte topjager: in totaal kwam ze naar huis met 101 soorten. De meest gevangen muizen zijn de Bosmuis, de Huisspitsmuis en de Huismuis. Maar ook zeldzame soorten als de Eikelmuis vielen ten prooi. Naast de diverse muizensoorten vingen de huiskatten ook vogels, salamanders, libellen, eekhoorns, mollen, konijnen, kikkers en zelfs Wezels.

In één jaar tijd kon heel wat extra informatie verzameld worden rond de verspreiding van muizen in Vlaanderen. Voor de vaak gemelde soorten als de Bosmuis, Huisspitsmuis en Huismuis bleek de actie een groot succes. Terwijl in 2012 162 Huisspitsmuizen gemeld werden, verspreid over 104 hokken van 5x5 kilometer, werden er in 2013 499 exemplaren gemeld, verspreid over 227 hokken. Nemen we beide jaren samen dan hebben we nu waarnemingen uit 273 hokken of in 42% van alle 5-kilometerhokken van Vlaanderen. De actie heeft de waarnemingsgegevens in elk geval wat dichter bij de realiteit gebracht.

Het onderzoek is nog niet afgelopen. Wil je in de toekomst nog vangsten van je kat melden, dan kan dat via www.waarnemingen.be.

Wil je op de hoogte blijven van de zoogdierenwereld in België en Nederland, dan kan je je abonneren op ‘Zoogdier’, het tijdschrift van Natuurpunt en de Nederlandse zoogdierenvereniging.

Tekst: Diemer Vercayie, Natuurpunt Studie & Lies Loens, Natuurpunt
Foto's: Saxifraga-Rudmer Zwerver, Francis Pattyn