Te weinig grutto’s groeien groot

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op [publicatiedatum]

In 2013 zijn naar schatting circa 8900 gruttokuikens vliegvlug geworden, zo blijkt uit onderzoek van Sovon Vogelonderzoek Nederland. Dat is onvoldoende om de gemiddelde sterfte te compenseren en de populatie stabiel te houden.

In de afgelopen jaren is een nieuwe methode in de praktijk gebracht om schattingen te verkrijgen van het aantal jonge grutto’s dat jaarlijks in Nederland uitvliegt. Het doel hiervan is het in de gaten houden van de ontwikkeling van het broedsucces van de Nederlandse gruttopopulatie. Het is bekend dat een ontoereikend broedsucces de belangrijkste oorzaak is van de sterke achteruitgang van de grutto.

Methode om totaal aantal uitgevlogen grutto’s te berekenen
De methode maakt gebruik van waarnemingen op pleisterplaatsen na het broedseizoen, in combinatie met het feit dat er de laatste jaren in Nederland gruttokuikens worden voorzien van kleurringen. Na het uitvliegen mengen deze gekleurringde vogels zich tussen hun niet geringde soortgenoten in de pleisterende groepen, waarin kan worden bepaald welk aandeel van de jonge vogels kleurringen draagt. De ‘kleurringdichtheid’ in deze steekproeven, vermenigvuldigd met het totale aantal jongen dat in dat jaar is gekleurringd, levert een schatting van het totale aantal gruttojongen dat in Nederland is uitgevlogen. Door het geschatte aantal jongen te delen door het aantal broedparen in Nederland kan het aantal vliegvlugge jongen per broedpaar worden berekend.

Broedsucces te laag
In 2013 werden in totaal 275 kuikens gekleurringd, waarvan 143 (52%) in Zuidwest-Friesland en 49 elders in de provincie (inclusief Ameland; totaal 70% uit Friesland). Van juni tot en met augustus 2013 zijn door vrijwilligers verspreid over Nederland groepen pleisterende jonge grutto’s bekeken op de aanwezigheid van gekleurringde vogels. Per waargenomen groep noteerden zij onder meer het totale aantal jonge grutto’s en het aantal daarvan dat kleurringen droeg.

Op grond van de verzamelde gegevens kan het totale aantal gruttokuikens dat in Nederland in 2013 vliegvlug is geworden, worden geschat op 8900. Deze schatting komt zo’n 37% hoger uit dan die voor 2011, maar 17% lager dan in 2012. Op grond hiervan kan gesteld worden dat het broedsucces in 2013 waarschijnlijk te laag was om de populatie te stabiliseren.

Rijke weides goed voor gruttokuikens
Eén van de oorzaken van het niet groot worden van grutto's is het gebrek aan voedsel. Gruttokuikens eten insecten die te vinden zijn op bloemen en kruiden in het gras. Hoe bloemrijker het gras, hoe meer voedsel er te vinden is. Vogelbescherming voert campagne voor meer 'rijke weides'. Iedereen kan helpen door de petitie te tekenen op www.redderijkeweide.nl.

Tekst: Nadja Jansma, Vogelbescherming Nederland
Foto: Jouke Altenburg