Vleermuiskasten naar een hoger niveau

 Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op dinsdag 16 april 2013

Het ophangen van vleermuiskasten is de laatste tien jaar behoorlijk populair geworden, maar de kennis erover is daarbij achtergebleven. Een nieuw rapport van de Nederlandse Zoogdiervereniging en het Nederlandse Bureau Waardenburg beschrijft de meest recente kennis over het gebruik van vleermuiskasten in Europa.

De doelstelling van het rapport was inzicht verkrijgen in de functionaliteit en de effectiviteit van vleermuiskasten. De gegevens uit talloze wetenschappelijke publicaties, eigen ervaringen van de auteur (Erik Korsten) en anekdotische informatie is op een handzame wijze samengevat.

Vleermuiskasten worden al sinds de vorige eeuw opgehangen, maar na de invoering van de Europese Habitatrichtlijn (1992) en de Nederlandse Flora- en Faunawet (2002) worden vleermuiskasten ook opgehangen als mitigatie of compensatiemaatregel. Ook na de invoering van het Soortenbesluit (2009) kreeg deze maatregel in Vlaanderen een sterke boost. Al is men bij ons nog lang niet zo ver dat deze maatregel consequent en vooral voor de juiste ingrepen wordt toegepast. Vleermuiskasten kunnen als tijdelijk onderkomen dienen tot de vleermuisvriendelijke nieuwbouw gereed is of er weer voldoende natuurlijke holtes in het bos te vinden zijn. Sommige vleermuiskasten kunnen ook in de nieuwbouw worden gebouwd. Het nieuwe (Nederlandse) bouwbesluit biedt daarvoor ook letterlijk de ruimte.

Uit het rapport blijkt dat je niet ‘zomaar’ een vleermuiskast kan ophangen. Verschillende vleermuissoorten stellen verschillende eisen. Sommige willen graag een bolle kast, andere een platte. Welk type kast wanneer geschikt is, staat voor alle algemeen in Nederland voorkomende vleermuissoorten handzaam beschreven: van Gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) tot Franjestaart (Myotis nattereri). Bovendien is er een analyse gemaakt van de succesfactoren van vleermuiskasten. Hoe moeten vleermuiskasten worden opgehangen, uit welke materialen kunnen ze bestaan (met de voor- en nadelen), de hanghoogte en nog veel meer. Belangrijke les is dat vleermuiskasten goed gekozen moeten worden en dat het te gebruiken type afhankelijk is van de vleermuissoort en de beoogde functie. Het ophangen van een vleermuiskast waar alleen gepaard kan worden is niet effectief als er een (tijdelijk) kraamverblijf nodig is. Zo staat dit rapport vol met ‘eyeopeners’ en relevante tips en ideeën.

Met dit rapport is een eerste stap gezet om de kennis over vleermuiskasten te ontsluiten, maar veel meer kennis is altijd beter. We roepen iedereen, die met vleermuiskasten werkt, op zijn of haar werk en resultaten te delen, bijvoorbeeld via nieuwsbrieven, op workshops en straks ook op vleermuiskasten.nl. Niet alleen de projecten met goede resultaten, maar juist ook projecten die niet geslaagd zijn of nog wachten op nieuwe bewoners. Alleen op die manier kunnen wij de inzet van kasten voor vleermuizen naar een hoger niveau tillen!

De uitvoering van dit project en het opstellen van het rapport werd mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Noord-Brabant.

Downloaden
Het rapport is te vinden op de website van Bureau Waardenburg en op vleermuiskasten.nl, of klik hier om het rapport te downloaden: Rapportage vleermuiskasten.

Tekst: Maurice La Haye, Zoogdiervereniging en Erik Korsten, Bureau Waardenburg, met lichte aanpassingen voor de situatie in Vlaanderen door Jens D'Haeseleer, Natuurpunt Studie
Foto’s: Erik Korsten