Nieuwe rivier Afsluitdijk ideaal voor trekvissen

Bericht uitgegeven op [publicatiedatum]

Een getijdenrivier van tenminste zes kilometer lang is ideaal voor trekvissen die van de Waddenzee naar het IJsselmeer willen reizen. Dat blijkt uit een haalbaarheidsstudie in het kader van het project De Nieuwe Afsluitdijk dat het afgelopen half jaar is uitgevoerd. Bovendien komt er geen druppel zout water in het IJsselmeer terecht, een belangrijke voorwaarde voor de realisatie van de zogenaamde vismigratierivier door de Afsluitdijk. Met deze positieve onderzoeksresultaten is de innovatieve vispassage weer een belangrijke stap dichterbij. En dat is goed nieuws voor de natuur van de Waddenzee en het IJsselmeer.

De Afsluitdijk is wereldberoemd als icoon van de Nederlandse waterwerken. De komst van de dijk in 1932 zorgde voor verbetering van de veiligheid en een economische impuls, maar het was ook een ecologische ramp. De Zuiderzee en de Waddenzee werden abrupt van elkaar gescheiden. Sindsdien gaat het slecht met de trekvissen en is er een slechte visstand in het gebied.

Uit het onderzoek blijkt dat de vismigratierivier een positief effect heeft op de populaties trekvissen in de Waddenzee, het IJsselmeergebied én het achterland. Op dit moment kunnen de vissen in het gebied maar zeer beperkt migreren via de spuisluizen van Kornwerderzand en Den Oever. Vissen die niet zo krachtig kunnen zwemmen, lukt het helemaal niet om de Afsluitdijk te passeren. De lage stroomsnelheden in de vismigratierivier maakt de route ook geschikt voor zwakke zwemmers als de glasaal, spiering, stekelbaars en jonge vis. Zij krijgen hierdoor een belangrijke, nieuwe route naar het IJsselmeer.

Passeerbaarheid
De vismigratierivier is 53 procent van de tijd geschikt voor de passage van trekvissen. De overige 47 procent van de tijd zou de rivier dicht moeten staan om te voorkomen dat er zout in het IJsselmeer terecht komt. Dat klinkt misschien niet als heel veel, maar is het hoogst haalbare in een getijdensysteem. Ter vergelijking: de spuisluizen van Kornwerderzand staan 36% van de tijd open maar zijn hooguit 5% van de tijd passeerbaar voor vis en dan nog voor een beperkt aantal soorten (de sterke zwemmers). Oftewel, de komst van de vismigratierivier zou voor een vertienvoudiging van de vispasseerbaarheid zorgen bij de Afsluitdijk. Een enorme verbetering voor de populaties van de trekvissoorten en de vogel- en vissoorten die hiervan afhankelijk zijn.

De Waddenvereniging is één van de initiatiefnemers van het plan. Arjan Berkhuysen, directeur van de Waddenvereniging: ‘Het is een bevestiging van de krachtige samenwerking die er vanaf het begin is tussen alle initiatiefnemers en de regio. Hopelijk kunnen we snel beginnen aan de tweede fase die in het haalbaarheidsplan wordt voorgesteld’ Dat zou een tweejarige onderzoeks- en planfase zijn. De verwachting is dat binnen vijf jaar, in 2016, gestart kan worden met de aanleg van de vismigratierivier. Maar er is in de komende jaren nog besluitvorming door diverse partijen nodig.
 

Kosten
De totale kosten voor de aanleg van de vismigratierivier worden geschat op circa 80 miljoen euro, waarbij de kosten voor de komende onderzoeks- en planfase (2013 tot 2015) worden geraamd op 4,6 miljoen euro. De regio en initiatiefnemers gaan uit van een gezamenlijke zoektocht naar financiering, waarbij verschillende bronnen in beeld zijn, waaronder het Waddenfonds. Het plan biedt goede mogelijkheden om verschillende functies te combineren en kan daarmee een belangrijke toeristische impuls zijn voor de regio. ‘Een economische en ecologische impuls is hier hard nodig. Wij gaan er dan ook vanuit dat de steun vanuit de regio wordt voortgezet. Samen met de oorspronkelijke initiatiefnemers zetten we graag de komende maanden de schouders eronder om de benodigde gelden te vinden.’

Bron: Waddenvereniging