Springstaarten voor vlinders

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Het pimpernelblauwtje is een zeldzame bedreigde vlinder, die alleen nog voorkomt bij Den Bosch. Er wordt hard gewerkt om meer geschikt leefgebied te maken in deze omgeving. Nu wordt er onderzoek gedaan naar de rol van springstaarten voor deze blauwtjes.

Springstaarten zijn kleine, één tot vijf millimeter lange diertjes die in of op de bodem of in de kruidlaag leven. Ze hebben een belangrijke rol in de voedselketen want ze breken organisch materiaal af. Zelf zijn ze zeer gewild voedsel van knoopmieren. Pimpernelblauwtjes hebben knoopmieren nodig. De rupsen verblijven vele maanden lang in de mierennesten en kunnen zonder deze knoopmieren niet overleven.

Als er landbouwgrond wordt afgegraven om leefgebied voor pimpernelblauwtjes te ontwikkelen, moeten op die percelen niet alleen grote pimpernellen staan om de eitjes af te kunnen zetten. Even belangrijk zijn knoopmieren en dus ook springstaarten. Als percelen pas zijn afgegraven, komen er alleen zwarte wegmieren voor. Het duurt enkele jaren totdat de eerste knoopmierennesten worden aangetroffen. Er zijn aanwijzingen dat ze pas in de percelen komen als er voldoende springstaarten aanwezig zijn waarop ze kunnen foerageren.

Het is nog niet bekend hoe springstaarten grote oppervlakten kale grond bezetten. Komen ze vanuit de rand het perceel binnen schuiven? Kunnen ze ook het midden bereiken? Hoeveel begroeiing moet aanwezig zijn om vestiging mogelijk te maken? Verloopt de natuurlijke kolonisatie snel of moeten we actie ondernemen om dit proces te versnellen? In het LIFE project “Blues in the Marshes” proberen we deze vragen te beantwoorden. De pimpernelblauwtjes moeten tenslotte zo snel mogelijk nieuw leefgebied erbij hebben om uit de gevarenzone van uitsterven door toeval te komen. Op percelen die in het verleden zijn afgegraven, zijn transecten van de rand naar het midden uitgezet. Langs deze transecten worden bodemmonsters genomen. Er wordt vervolgens gekeken hoeveel en welke springstaarten zich in het monster bevinden. Ook de mieren en de plantengroei in de transecten worden bemonsterd. Straks kunnen we analyseren hoe springstaarten een bijdrage aan de overleving van de pimpernelblauwtjes leveren. Spannend!

Het pimpernelblauwtje is een van de soorten waarvoor De Vlinderstichting de campagne Tienvoor12 is gestart.

Tekst: Irma Wynhoff & Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Roy Kleukers, EIS-Nederland, Irma Wynhoff