Ernstig bedreigde Haringhaai niet langer op Vlaamse borden
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Beleid [land] op [publicatiedatum]
De Haringhaai, ooit nog een veel voorkomende soort in onze Noordzee, staat op de rand van uitsterven. In 2010 vaardige Europa een volledig vangstverbod uit, maar landen die geen lid zijn van de Europese Unie (zoals Noorwegen), slaan nog steeds munt uit deze inmiddels exclusieve vis. Europa pakt sinds kort uit met een nieuwe regeling, die voortaan ook de invoer van buiten de EU aan banden moet leggen. Omdat het systeem niet waterdicht is, vreest Natuurpunt dat de Haringhaai zal blijven opduiken in de Vlaamse keuken. De Nationale Federatie van Viskleinhandelaars erkent de problematiek en belooft haar leden op te roepen de handel in Haringhaai volledig te staken.
Tot voor kort werd de Haringhaai (Lamna nasus) nog intensief bevist in heel Europa. Omdat de soort zich zeer traag voortplant, is ze bijzonder kwetsbaar. Op relatief korte tijd stortten de populaties volledig in. Voor honderd exemplaren in de jaren ’60, blijft er nu nog minder dan één exemplaar over. Gevolg: net als de Zwarte neushoorn of Sumatraanse tijger staat de Haringhaai als kritiek bedreigde soort op de internationale Rode Lijst. Dat is het hoogste alarmpeil voor soorten die enkel in het wild voorkomen.
'Europa vaardigde in 2010 een strikt vangstverbod uit, maar een aantal niet-lidstaten zoals Noorwegen en IJsland zetten de jacht onverminderd verder', zegt Frederik Mollen van Natuurpunt. Om de invoer van buiten de EU aan banden te leggen, stelde Europa voor om de Haringhaai op te nemen in Appendix II van de Convention on International Trade of Endangered Species (CITES). Maar bij gebrek aan steun van landen als Noorwegen en Japan, kon ze in 2010 niet rekenen op een 2/3de meerderheid die daarvoor nodig is. Gelukkig bleef Europa niet bij de pakken zitten en werden eenzijdig maatregelen genomen die leidden tot opname in Appendix III en Bijlage C van de Conventie. In de praktijk betekent dit dat handelaars die Haringhaai in de EU willen invoeren vanaf 25 september 2012 extra papierwerk hebben. 'Dat ontmoedigt alleszins de handel, maar sluit de invoer niet uit', stelt Mollen.
In maart 2013 komen de CITES-lidstaten in Thailand opnieuw samen. Natuurpunt hoopt dat Europa tegen dan voldoende landen weet te overtuigen om de Haringhaai alsnog echt te beschermen. Intussen zoekt Natuurpunt steun in Vlaanderen: van importeurs tot consumenten. Nadat Horeca Vlaanderen eerder dit jaar meer dan 30.000 horecazaken verzocht om geen Haringhaai meer te serveren, erkent nu ook de Nationale Federatie van Viskleinhandelaars de problematiek en dringt er bij haar leden op aan geen Haringhaai meer te verhandelen.
Viswinkel De Walvis uit Leuven geeft alvast het goede voorbeeld. 'De problematiek was ons niet bekend' zegt Dominique Buysschaert van De Walvis. 'Tot voor kort verkochten wij nog Haringhaai uit Noorwegen, maar intussen hebben wij de soort uit ons aanbod geschrapt. Zo hopen wij als vishandel ons steentje bij te dragen tot het behoud van deze kritiek bedreigde soort.'
Tekst: Frederik Mollen, Natuurpunt Beleid (015 29 72 62, 0470 68 34 87), Dominique Buysschaert, viswinkel De Walvis (016 23 25 18)
Foto's: Andy Murch, Frederik Mollen