Bithynische wikke nieuwe plantensoort voor Nederland

Bericht uitgegeven door FLORON [land] op [publicatiedatum]

Ook dit jaar komt Awie de Zwart uit Oostburg (Zeeuws-Vlaanderen) met een heel bijzondere vondst. In een vrij ruige vegetatie op het talud van een (nu droge) bermsloot naast een fietspad  vond hij op een oppervlak van circa vijftien bij twee meter een populatie van zo’n vijftig planten van Bithynische wikke. In bloei en met rijpende peulen. Voor zover valt na te gaan is dit de eerste spontane vestiging van deze soort in Nederland. 

In eerste instantie denk je bij het vinden van deze Wikke aan een Lathyrus. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want beide geslachten lijken veel op elkaar. De Bithynische wikke (Vicia bithynica) heeft een tweekleurige bloem: de vlag is paars, de zwaarden en kiel wit. De stengel is gevleugeld, het blad bestaat uit 1 of 2 paar deelblaadjes en een vertakte rank. De bloeisteel is tot vijf centimeter lang en heeft 1 of 2 bloemen, de peulen zijn behaard.

Al determinerend met een Nederlandse flora kom je met bovenstaande beschrijving uit op de Ruige lathyrus (Lathyrus hirsutus). Ook geen alledaagse soort, maar deze wordt nog wel eens uitgezaaid. Het duidelijkste verschil is de vorm van de steunblaadjes. Die zijn bij de Bithynische wikke groot (tot meer dan een centimeter) en opvallend getand, tegenover smal en half-pijlvormig bij de Ruige lathyrus.

De laatste (adventieve*) vondst in Nederland dateert van 1985/1986 uit Kerkrade. Op de Zeeuwse lokatie wijst echter niets op uitzaai of adventieve aanvoer. Waarschijnlijk heeft deze mediterraan-zuidatlantische soort de sprong gemaakt van de Franse kanaalkust, de tot nog toe noordelijkste groeiplaats, naar Zeeuws-Vlaanderen. In België is de soort recent met 1 exemplaar gevonden in de Maasvallei nabij Huy (zie: waarnemingen.be). Mogelijk de eerste signalen van een areaaluitbreiding? Om op te letten!

* adventief: plant, die door menselijke invloed voorkomt in een gebied, dat niet tot haar oorspronkelijke verspreidingsgebied behoort.

Tekst: Wim van Wijngaarden, FLORON
Foto's: Peter Meininger