Mooie soorten in tijdelijke natuur

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Tussen de fabrieken en de olieopslagsilo’s in de haven van Amsterdam liggen nog veel terreinen waar op dit moment geen gebruik van wordt gemaakt. Op deze tijdelijke natuur blijkt zich een heel boeiende planten- en dierenwereld gevestigd te hebben.

De Vlinderstichting is partner in de Green Deal Tijdelijke Natuur. In dat kader hebben medewerkers de afgelopen tijd onderzoek gedaan in de Amsterdamse haven. Het gaat hier om met zand opgespoten terreinen en dat betekent een schrale uitgangssituatie waardoor er veel kruiden groeien. Op sommige plaatsen staan soorten die elders in Nederland zeldzaam zijn. Zo kwamen de onderzoekers op diverse plekken veel wondklaver tegen en ook was de moeraswespenorchis plaatselijk talrijk. Ook de dierenwereld profiteert van deze tijdelijke natuur. Er vlogen heel veel bruin zandoogjes en zwartsprietdikkopjes en ook de Rode Lijstsoort bruin blauwtje liet zich een aantal malen zien. Plaatsen waar de begroeiing afwezig was en waar dus het kale zand aan de oppervlakte kwam, bleken uitstekende leefgebieden te vormen voor de bronzen zandloopkever.

Plaatselijk werden tientallen zandloopkevers bij elkaar aangetroffen. Deze soort is typisch voor kale zandplekken op de hogere zandgronden in het oosten en in de duinen. Ook de kleine stuifzandjes in de haven bleek hij gevonden en gekoloniseerd te hebben. De grootste verrassing was wel de vondst van een aantal blauwvleugelsprinkhanen. Ook deze zeldzame soort heeft een voorkeur voor stuifzand en is te vinden in de duinen en plaatselijk in het binnenland. Hoe deze sprinkhaan de haven bereikt heeft is onduidelijk. De sprinkhanenatlas (Nederlandse Fauna I) meldt: “Over het verbreidingsvermogen is weinig bekend. De soort kan krachtige, korte vluchten maken, maar of ook grotere afstanden overbrugd worden is onduidelijk.” Hemelsbreed is de afstand naar de dichtstbijzijnde vliegplaats in de duinen niet zo groot, maar er ligt veel ongeschikt gebied tussen. Het kan zijn dat individuen zijn meegelift met een auto of schip. De vrouwtjes leggen hun eitjes onder de grond in het zand, die daar overwinteren. In het voorjaar komen ze uit en vanaf eind juni zijn de volwassen sprinkhanen aanwezig.

Tijdelijke natuur is bijvoorbeeld grond die wacht op een bestemming als woningbouw, infrastructuur, bedrijventerrein of ontgronding. Soms duurt het tien jaar of langer voordat deze uiteindelijke bestemming ook echt wordt gerealiseerd. Tijdelijke natuur kan zich op deze terreinen waardevol ontwikkelen, terwijl de grondeigenaar de garantie heeft dat de uiteindelijke bestemming niet in gevaar komt.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Albert Vliegenthart & Kars Veling