Herintroductie knoflookpad in het beekdal van het Merkske

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON en Staatsbosbeheer [land] op [publicatiedatum]

Het gaat zeer slecht met de knoflookpad in Nederland. Zonder ingrijpen dreigt de amfibieënsoort binnen vijf jaar uit te sterven in delen van Nederland, waaronder Noord-Brabant. Om dit te voorkomen heeft de ‘Projectgroep Knoflookpad Nederland’ een reddingsplan opgesteld. In dat kader hebben Stichting RAVON en Staatsbosbeheer de handen ineen geslagen, met als resultaat in Artis opgekweekte knoflookpadden. Donderdag worden de eerste opgekweekte knoflookpadden in het natuurgebied het Merkske uitgezet. Met deze herintroductie in dit natuurgebied wordt een start gemaakt met de ontwikkeling van een nieuwe duurzame populatie van de knoflookpad.

Al aan het eind van de jaren ‘90 werd geconstateerd dat het verspreidingsgebied van de knoflookpad in Nederland kleiner werd. Reden voor het toenmalige ministerie van LNV een soortbeschermingsplan voor deze soort te maken. Ondanks het feit dat de laatste tien jaar veel energie in leefgebied verbeterende maatregelen voor de knoflookpad is gestoken, heeft de soort het nog steeds erg moeilijk. Wetenschappers bevestigen dat inteelt mogelijk de oorzaak is dat de huidige populaties ondanks al de genomen maatregelen niet kunnen overleven. Jarenlange isolatie van populaties door versnippering en verdwijnen van leefgebieden speelt daarbij waarschijnlijk een belangrijke rol.

Om de knoflookpad voor Noord-Brabant te behouden is in opdracht van de provincie Noord-Brabant een herintroductieprogramma gestart. Hiermee wordt voorkomen dat de investeringen van de afgelopen tien jaar voor niets zijn geweest. Eisnoeren van in het wild levende knoflookpadden worden in Artis opgekweekt. Omdat het overlevingspercentage in gevangenschap veel groter is dan in het wild, zijn er in totaal meer dan 10.000 knoflookpadlarven opgekweekt! Deze worden in verschillende gebieden bijgeplaatst of geherintroduceerd.

Deze week worden de eerste honderden knoflookpadlarven na pakweg 40 jaar afwezigheid geherintroduceerd in het beekdal van het Merkske, een uitgestrekt grensoverschrijdend natuurgebied (6000 ha waarvan 1200 ha natuur) gelegen tussen Baarle- Nassau en Hoogstraten. Het gebied is vanwege het kleinschalige cultuurlandschap, bestaande uit een netwerk van houtwallen, kleine percelen bos, (natte)graslanden, poelen en akkers uitermate geschikt voor vele dier en plantensoorten. Terreinbeheerder Staatsbosbeheer heeft de afgelopen jaren onder andere veel aandacht besteed aan amfibieën. De boomkikker is bijvoorbeeld geherintroduceerd en dat lijkt succesvol te zijn. Ook zijn er nieuwe poelen aangelegd en oude natte laagtes zijn hersteld, deze plekken zijn nu ideale kraamkamers geworden. Staatsbosbeheer heeft voor de knoflookpad akkers aangelegd en al deze factoren samen maken het gebied ideaal voor herintroductie van de knoflookpad.

Het is de bedoeling om meerjarig larven te herintroduceren om een gezonde populatie op te kunnen bouwen. Er zullen larven uit verschillende populaties worden gebruikt. Hierdoor ontstaat er een genetisch diverse groep dieren die zich vanaf 2014, maar waarschijnlijker vanaf 2015 voor het eerst zelfstandig kunnen voortplanten.

Dit reddingsproject zou niet mogelijk zijn zonder de financiële steun van de Provincie Noord-Brabant. De projectgroep Knoflookpad Nederland bestaat uit: Stichting RAVON, Landschap Overijssel, Alterra en Natuurbalans

Bron: Stichting RAVON en Staatsbosbeheer
Foto's: Wilbert Bosman, Stichting RAVON